Lysine is een essentieel aminozuur dat belangrijk is voor de groei en het herstel van weefsels, evenals voor het produceren van enzymen en hormonen. Bij duiven speelt lysine een rol in hun gezondheid, vooral voor de opbouw van spieren en het immuunsysteem. Duiven hebben lysine nodig om een goede voedingstoestand te behouden, vooral in stressvolle periodes zoals tijdens het broedseizoen of bij intensieve vliegprestaties.
Als een duif niet genoeg lysine binnenkrijgt, kan dit leiden tot groeivertraging, een verzwakt immuunsysteem, en verminderde prestaties. Het is belangrijk dat hun dieet voldoende van dit aminozuur bevat, wat vaak te vinden is in eiwitrijk voedsel zoals granen, peulvruchten, en dierlijke eiwitten.

De Informatiedag zit er als weer op en we gaan ons inmiddels klaarmaken voor de volgende beurs… Het zal voorlopig de laatste zijn, voordat het vliegseizoen gaat beginnen. Veel duiven zijn inmiddels gekoppeld of hebben al jongen. Voor de tijd van het jaar is het eigenlijk bijzonder zacht, dus grote problemen ben ik nog niet tegengekomen. Wel komen er veel vragen over: wat geef ik de jongen als ze gespeend zijn. Vele liefhebbers zitten met die vraag merk ik. Ook de hoeveelheid is een probleem voor velen.

Allereerst het voer. U voerde de duiven een bepaald soort kweekvoer in het nest en daar kunt u het beste gewoon mee doorgaan. Veel liefhebbers gooien de eerste dagen de bak vol, totdat de jongen de voerbak en de drinkpot allemaal goed kunnen vinden. Toch ben ik er een voorstander van om daarna zo vlug mogelijk het eigen regiem te gaan volgen. Jongen moeten leren hoe het bij u op het hok werkt. Als u de jongen voert, dan roept u ze, net als u dat zal doen als ze na een vlucht of training binnen moeten komen. U bepaald de wijze waarop u duiven wilt houden. Die zich daar niet bij aanpast, heeft pech gehad.

Na enkele dagen kunt u de jongen twee keer der dag voeren met een goed, gevarieerd kweekvoer + een klein beetje gerst of zuivering. U ziet dan sneller dat de duiven genoeg hebben gegeten, want de gerst blijft liggen. Als dat het geval is, is de meeste honger voorbij. U kunt ook de drinkbak goed in de gaten houden en als er enkele duiven hebben gedronken, weet u genoeg. Velen menen dat de jongen niets tekort mogen komen en mooi moeten uitgroeien. Dus wordt er volop gevoerd. Eigenlijk meer dan goed voor ze is. We maken zo vreters van de jonge duiven en dat kan niet de bedoeling zijn. De hoeveelheid is een groot probleem bij veel liefhebbers. Je kunt ook een tentoonstelling drinkbakje en doet die afgestreken vol met kweekvoer. Dat is voldoende voor 10 jonge duiven. ’s Avonds weer dat bakje voor 10 duiven.

Dat is voldoende onder normale omstandigheden. Vriest het 20 graden, ja, dan zullen we het moeten aanpassen. Dat zal iedereen begrijpen. Als de jongen wat ouder worden, dan geeft u ’s morgens wat minder voer en dat geef je er ’s avonds weer bij. Zo kom je op een “gemiddelde” van ‘s morgens 10 gram en ’s avonds 20 gram per duif. Ook verstandig om de drinkenspan slechts 15 minuten op het hok te laten staan als ze die allemaal goed kunnen vinden. Na dat kwartier neemt u de bakken weg om ze vervolgens schoon te maken en zo mogelijk in de zon te laten drogen. Het voorkomt veel problemen met geelbesmetting.

Verduisterde jongen.
De meeste liefhebbers verduisteren hun jongen. In de winter worden ze “natuurlijk” verduisterd, want dan hebben we de minste lichturen. Zodra de dagen lengen, gaan we ze zelf verduisteren door b.v. ’s avonds om zes uur het hok donker te maken tot de volgende morgen acht uur. Ze krijgen dan tien uur licht. Op deze wijze komen de jongen in de kleine rui en blijven de pennen staan, wat de bedoeling is van de liefhebber. Om die kleine rui goed te laten verlopen, hebben we een eiwitrijk voer nodig. Als de jonge duiven tien weken oud zijn, is de kleine rui meestal weer achter de rug en worden ze weer mooi glad.

Tot die tijd wennen we onze jongen uit. Eerst in een ren, spoetnick, of loopplank, later zitten de jongen op het dak. Van vliegen komt meestal niet veel en u moet zich daarover ook helemaal geen zorgen maken. Dat komt vanzelf, als de duiven door de rui heen zijn. Ze beginnen dan in groepen rond het hok te vliegen, een teken dat de rui en ook de opbouwperiode achter de rug is. U kunt vanaf nu lichter,en ook vezelrijker gaan voeren.

Met vezelrijker bedoel ik gerst en of paddy. De darmen moeten we aan het werk houden. Dat is in deze periode heel belangrijk. Des te beter de darmen werken, des te minder kans op ziektes. Een veel voorkomende klacht die ik hoor is: de jongen vliegen slecht en veel te kort. Veelal blijft men dan te zwaar voeren. We kunnen minimaal ½ Vliegvoer + ½ Zuivering gaan voeren met wat snoepzaad eraan toegevoegd. Trainen betekent of in de lucht, of in het hok. Als er eentje of enkele duiven niet willen binnenkomen, dan hebben die pech en moeten dan maar mooi buiten blijven. U hoeft daar geen medelijden mee te hebben. De kans dat dit goeie zijn, is een op de honderd, dus klein.

Welke mogelijkheden?
Bij mooi weer kunt u nog lichter voeren. Bijvoorbeeld 1 deel Vlieg + 2 delen Zuivering + ½ deel snoepzaad. Ook een beetje snoepzaad of een pindaatje als beloning voor het thuiskomen is op zijn plaats en werkt positief. Dieetmengelingen worden ook veel toegevoegd b.v. ½ Vlieg + ¼ gerst + ¼ Dieet mengeling. Zoontjens speciaal wordt vaak gerekend onder de dieetmengelingen. Ten onrechte overigens. Het is een goede mengeling, maar met zo’n 22% kleine peulvruchten mogen we het absoluut niet een dieetvoer noemen. De angst voor het niet goed uitgroeien van de jongen is dan ook onterecht als je op deze wijze de duiven voorbereid. Lichtverteerbaar en goed opneembaar eiwit kan worden verkregen met een mengeling met een hoger opneembaar eiwit en of door b.v. regelmatig magere (!) yoghurt en bakkersgist toe te voegen aan het voer.

Niet verduisteren.
Duiven die niet worden verduisterd, worden meestal later geboren. Overnachtspelers beginnen vaak pas in maart aan koppelen te denken. Maar ook voor duiven die eind januari of begin februari geboren worden kan men kiezen voor niet verduisteren. Zij zullen eerder de pennen ruien dan verduisterde duiven. Dat is een nadeel als men alle jonge duivenvluchten optimaal wil meedoen voor de eerste prijzen. Niet iedereen hecht daar echter zoveel waarde aan. Niet verduisterde duiven ruien de kleine veer niet en kunnen daarom veel eerder lichter worden gevoerd. Zodra de duiven in groepen gaan vliegen en wegtrekken kunt u lichter gaan voeren. Houdt u de duiven te lang op zwaar voer, zal het trainen en wegtrekken vaak tegenvallen. Ze vliegen laag boven de huizen hun rondjes. Veel lichter voeren dus en het probleem is meteen opgelost.

Jonge duiven moeten vanaf het begin naar de trainer luisteren. U bepaald hoe u duiven wilt houden en de duiven dienen zich daarbij aan te passen. Voor die dat niet wil is geen plaats. Uw privé omstandigheden bepalen hoe vaak u traint, opleert etc. Niet de goede liefhebber die weer een heel andere methode heeft uitgevonden. Het gevaar is dat u vandaag Jantje gaat volgen en morgen Pietje. Niet doen, volg je eigen weg. Laat je niet opnaaien. Als je een hele drukke baan hebt en je meent toch wel 3 keer per week naar de sportschool te moeten gaan, dan ga je dat waarschijnlijk niet volhouden. Je moet dus eerst bepalen hoe je de duiven wilt en kunt houden en daarna de lat op de juiste hoogte leggen. Als je dat doet, zul je niet gefrustreerd raken en veel plezier aan je jonge duiven hebben. En dat is toch de bedoeling?

Willem.

Voordat het seizoen van start gaat, gaan wij met de duiven naar de dierenarts Peter Boskamp uit Beek. Hij maakt een keeluitstrijkjes en onderzoekt de ontlasting van de duiven. Als er wat wordt gevonden geven wij op zijn advies een kuur aan de duiven. Het is raadzaam je aan één dierenarts te houden als je gaat shoppen langs andere dierenartsen geeft het aan dat je geen vertrouwen hebt in de persoon als dierenarts. Dan is de vraag welke dierenarts vertrouw je wel, waar altijd een gezondheid probleem naar voren komt en je een medicijnen verkoopt. Of in de persoon die je met raad en daad bij staat, en zegt ze je hebt een lichte vorm van een besmetting. Maar het is niet verontrustend.

Per begin 2010 ben ik in contact gekomen met Dierenarts Peter Boskamp uit Beek ( L), na lange gesprekken ben ik tot de conclusie gekomen dat het werken met voedingssupplementen en kruiden een betere manier is de duiven gezond te houden en tot een prestaties te komen. Sinds ik Bony Farma producten gebruik zijn de duiven met sprongen vooruit gegaan. Het is vooral belangrijk te weten dat de duiven eerst schoon moeten zijn van ziekte kiemen, voor dat U voedingssupplementen aan u duiven versterkt. Dit heeft heeft alleen effect als de duiven schoon zijn van ziekte kiemen, het is geen medicijn.

Zes weken voor de kweek dus na de rui laten we de duiven enten voor de jaarlijkse verplichte Paramixo . Dit heeft te maken met de bevruchting, voor de vlieg- / kweekduiven. Tegenwoordig doen we het 1x jaar bij de vliegers en de jongen 2x de Paramixo enting. Hierdoor voorkom je dat de jongen coli krijgen

Bij de jongen zijn wij zeer alert voor besmetting van coli. Voor de jongen duiven vluchten beginnen en tijdens de vluchten krijgen ze om de dag Bony S.G.R. maar wel een halve dosering dit is een verzurende kruidendrank, hierdoor wordt een resistentie opgebouwd. Vooral tegen het virus coli.

Er wordt bij ons veel gewerkt met knoflook, is een duif niet lekker van een paar dagen achterop te zijn geweest. Steek hem of haar een half teentje knoflook op, u zal zien hoe snel ze gaat opknappen.

Het is heel belangrijk voor de vluchten dat alle vliegduiven van tevoren worden behandeld, tegen veer- en schachtluis. Voor het inkorven altijd de stuit veren optillen en controleren. en - of behandelen. Als wij de jongen afspenen, dan worden zij gelijk behandeld tegen luizen. Zie bij Opvoeding; Tips, punt 3.

Als u merkt dat U duiven Adeno coli hebben ga zo snel mogelijk naar een dierenarts, gebruik het medicijn in het water en geef de duiven 3 dagen geen voer. Laat ze alleen drinken dan zullen veel spuiten maar spoelen wel schoon en gaan opknappen, als je voer geeft moet het lichaam werken voor de vertering van het voer en het drinkvocht trekt in het voer.

Lees de nieuwsbrieven van Peter Boskamp uit Beek elke maand, zeer interessant en leerzaam.

Bony Kweeksupport is een product dat speciaal is ontwikkeld voor de kweekperiode. De kweek kan een stressvolle periode zijn voor zowel de jonge als de oude duiven. Bony Kweeksupport is een uitgebalanceerd preparaat van essentiële voedingsstoffen. Het kan eraan bijdragen dat de jongen veel sneller opgroeien en vitaler uit de kweek komen.

Bony Omega 3 Kweekolie is een hoogwaardige olie samengesteld uit eerste kwaliteit koudgeperste vlaszaadolie geschikt voor menselijke consumptie. Deze olie werd verrijkt met hoogwaardige gecertificeerde visolie met een hoog gehalte aan ALA, EPA en DHA. Hierdoor is een olie ontstaan die uitermate geschikt is om in de kweekperiode te gebruiken. 

Methionine is an essentieel aminozuur dat belangrijk is voor de gezondheid van duiven, net zoals voor andere dieren en mensen. Het speelt een cruciale rol in eiwitsynthese, de opbouw van spieren en weefsels, en het bevordert de productie van belangrijke moleculen zoals neurotransmitters en antioxidanten. Methionine is ook nodig voor de vorming van keratine, een eiwit dat belangrijk is voor de gezondheid van veren.
Bij duiven wordt methionine vaak toegevoegd aan hun dieet via speciaal voer, vooral als ze intensief worden gebruikt voor bijvoorbeeld vliegraces of tentoonstellingen. Het kan helpen om de algemene gezondheid en het uithoudingsvermogen van de vogels te verbeteren. Daarnaast speelt methionine een rol bij het metabolisme van vetten en kan het helpen bij het verminderen van de ophoping van vet in de lever.
Het is belangrijk dat duiven voldoende methionine binnenkrijgen, maar ook dat de balans tussen verschillende aminozuren in hun dieet goed is. Te veel methionine kan schadelijk zijn, dus het is essentieel om een uitgebalanceerd dieet te bieden.

Ieder vakgebied en sport, maar bijvoorbeeld ook de jongerencultuur kent hun eigen geheimtaal met woorden die alleen in dat specifieke vakgebied, sport of subcultuur gebruikt worden. Dit wordt jargon of vakjargon genoemd. Ook binnen de postduivenwereld wordt veel vakjargon gebruikt dat een buitenstaander vreemd in de oren klinkt. Bert Breuer, één van de schrijvers over de duivensport besteedde er in zijn boek “Moderne duivensport” in 1995 ook al eens aandacht aan. Zijn idee heb ik overgenomen en uitgewerkt omdat ik de afgelopen jaren heb gemerkt dat dit jargon voor de meeste beginners een doolhof is.
Voor wat duivenziektes betreft heb ik me beperkt tot de meest voorkomende. Dat is immers niet echt jargon. Met wat speurwerk op internet en in duivenboeken is voldoende informatie over duivenziekten te vinden. Ook ben ik zeker niet volledig. U mag/kan mij altijd mailen als er een term ontbreekt. Dan zal ik die aanvullen.

A

A-gen
Een gen is een deeltje erfelijk materiaal, waarmee (in dit geval bij duiven) erfelijke eigenschappen worden doorgeven aan het nageslacht. Het LDHA-gen is een van de eerste genen die getest kunnen worden om het prestatievermogen van duiven in te schatten. Dit gen is van invloed op de aanmaak en de verwerking van melkzuur. Simpel gezegd komt het er op neer dat duiven die dit gen bezitten in staat zullen zijn om gedurende langere tijd een hoge snelheid vol te kunnen houden, dan duiven die dit gen niet bezitten.

Aangewezen duif / kampioenschap
Voor dit kampioenschap telt of tellen de duif of duiven die als bovenste(n) op de inkorflijst worden gezet. In sommige verenigingen of spelverbanden telt hiervoor alleen het resultaat van de bovenste duif en in andere verenigingen tellen de punten van de bovenste twee en soms zelfs drie duiven voor dit kampioenschap.

Africhten
Ook lappen of opleren genoemd. Hiermee wordt het voorbereiden van de (jonge) duiven op de wedstrijden bedoeld. De liefhebber brengt zijn duiven zelf of samen met andere liefhebbers een eindje weg, variërend van een tiental kilometers tot soms 100 kilometer of meer. Het meest wordt dit gedaan als jonge duif om ze te leren de weg naar huis te zoeken of als oudere duif om ze in het wedstrijdritme te krijgen.

Aftrekvluchten
De meeste afdelingen hanteren het principe van aftrekvluchten. Dit betekent dat bij de berekening van de punten voor een kampioenschap het resultaat van 1 vlucht kan worden afgetrokken. Dit is de vlucht waarop geen of het slechtste resultaat van het desbetreffende kampioenschap behaald is. Zo is een zondagsvlucht voor verschillende afdelingen een aftrekvlucht, daar een deel van hun leden om principiële redenen hun duiven niet klokken op zondag.

Afzetten van de jongen
Zie bij spenen.

Asduif
Een asduif is een duif de meeste punten bijeen heeft gevlogen in een bepaalde discipline. De term asduif zou uit het kaartspel afkomstig zijn. Net als de aas in het kaartspel als hoogste kaart is de asduif de duif die het hoogst gescoord heeft in het klassement / rangschikking. De term asduif wordt vooral in België veel gebruikt. In Nederland gebruikt men ook vaak de term duifkampioen voor de duif die het hoogst geklasseerd is.

B

Bijlichten
Bijlichten of belichten is met lamplicht het aantal uren licht per dag op het duivenhok te verlengen. Dit wordt onder andere toegepast met als doel in de winter te kunnen kweken. In de natuur reageren duiven op de lengte en de intensiteit van het licht. Deze zorgen ervoor dat de hormoonwerking toeneemt. Door de natuurlijke situatie na te bootsen komen de duiven dus vroeger dan in de natuur het geval is, in de juiste conditie om de vroege kweek met succes aan te kunnen. Een andere reden om bij te lichten is om in de zomer en het vroege najaar, wanneer de dagen korter worden, de dek-rui te vertragen. Dit met als doel een conditionele voorsprong te hebben op de duiven die al in de rui vallen. Het spreekt immers vanzelf dat topvorm en de rui niet samengaan.

Bijproducten
Zie supplementen.

Bloedband
De zwarte band aan het einde van de staart wordt door sommige duivenliefhebbers de bloedband genoemd. Alleen postduiven met de basiskleur zwart (blauwen, krassen) bezitten deze band. Bij de oervorm of wildvorm van de Rotsduif (Columba Livia) betreft het een diepzwarte band van 2-3 cm die begint bij de uiteinden van de vleugeltoppen en geheel doorloopt tot het einde van de staart. Bij postduiven ziet men nogal eens dat het zwart van de band vervaagt tot grijs en niet tot het uiteinde doorloopt.

Bloedpen
Dit is een misvormde pen (veer) die vanaf het begin al beschadigd is en zich vreemd heeft ontwikkeld. De schacht voelt zacht aan, is beduidend dikker en zit vol bloed. Bloedpennen ontstaan doordat het bloedvaatje in de veerfollikel beschadigd is en er bloed in de spoel van de schacht vloeit. Oorzaken kunnen slechte voeding, ziekte en beschadiging zijn. Een bloedpen nooit uit trekken! Er komt geen gezonde pen terug.

Bol zitten
Hiermee wordt bedoeld dat de duif zijn veren niet strak tegen het lichaam heeft, maar er ruimte tussen de veren zit. Deze ruimte is een isolerende luchtlaag waarmee de duif zich bij kou en tocht warm houdt. Bol zitten is bij normale temperaturen echter een teken dat er iets schort aan de gezondheid.

Bonnenverkoop
Een verkoop / veiling van (waarde)bonnen voor een duif van meestal een goed spelende liefhebber, die deze heeft afgestaan voor een goed doel of het spekken van de verenigingskas.

Boosten
Aan ogenschijnlijk gezonde duiven medicatie toedienen teneinde te proberen hiermee de vorm op te wekken / topconditie proberen te bewerkstelligen.

Broekpennen
De pennen van de achtervleugel. De achtervleugel wordt ook wel broek genoemd.

Buispen
Een buispen is een pen waarvan tijdens de groei het hulsje rondom de pen is blijven zitten. De oorzaak is meestal een voedingstekort. Een blokje kaas opsteken verricht soms wonderen.

C

Centraal Hok
Een speciaal opvanghok voor verdwaalde postduiven, waar iedereen een door hem of haar gevonden of gevangen postduif kan brengen. De beheerder van een centraal hok zorgt ervoor dat de eigenaar van de duif op de hoogte wordt gesteld dat zijn of haar duif daar is en verzorgt de duif, totdat deze opgehaald wordt. Er zijn landelijk rond de 30 centrale hokken waarvan de beheerders door de Nederlandse Postduivenhouders organisatie aangewezen zijn.

Coli
De E. Coli bacterie is een bacterie die onderdeel is van de normale darmflora bij duiven, maar in bepaalde omstandigheden ziekte en zelfs sterfte kan veroorzaken. Deze ziekte noemt men dan coli. De verschijnselen van coli zijn niet luisteren, geen honger, kort vliegen of het hok niet uit willen. De duiven die wel gegeten hebben, verteren hun voer niet goed. Sommige duiven braken en hebben groene dunne tot olieachtige ontlasting.

Compensatiekweek
Onder compensatiekweek wordt in de duivensport verstaan het koppelen van twee duiven aan elkaar die elkaars tegenpool zijn. Bijvoorbeeld een te grote duif koppelen aan een te kleine, een zwakke rug tegen een sterke rug, etc. Dit met als doel een duif met normale grootte, rug, etc. te kweken. De gedachte achter deze methode is dat een aantal erfelijke eigenschappen intermediair vererven. Dit betekent dat deze eigenschappen in een gemiddelde vorm vererven. In de praktijk zal deze kweekmethode zelden leiden tot het kweken van betere postduiven, omdat de meest belangrijke eigenschappen waarin een kampioenspostduif zich onderscheidt van een “gewone” postduif niet intermediair vererven.

Concours (zie ook Wedvlucht)
Een concours is een wedstrijd op een bepaald vakgebied waarin deelnemers strijden om te laten zien of horen dat ze het beste zijn in hun discipline. De wedstrijden in de duivensport noemt men wedvluchten.

Concoursduif
Een duif die wordt ingekorfd en deelneemt aan het concours en daarmee opgenomen kan worden in de uitslag, punten kan verdienen voor de kampioenschappen en meetelt voor de deelname door de liefhebber en voor het concours.

Constateren / klokken
Een duivenklok of constateur is een klok die gebruikt werd tijdens wedstrijden in de duivensport. Gedurende 100 jaar (tot vanaf 1992 het elektronisch constateren zijn intrede deed) werd in de klok/constateur een gummiring gedeponeerd die de duif tijdens de wedvlucht droeg. De tijd waarop de gummiring in de klok werd gestopt (het constateren/klokken) werd op een papieren band gestempeld door middel van een inktlint. De term constateren of klokken is ook blijven bestaan in de huidige tijd waarin computerklokken met antennes en chipringen de oude klokken, gummiringen, papierrollen en inktlapjes vervangen hebben.

Convoyeur
Begeleider en verzorger van de postduiven tijdens het transport.

Correlatiecirkel (ook Verkenningscirkel of Verbandsring)
De correlatiecirkel is een onderdeel van het oog. Het is een deel van de sluitspier waarmee de pupilgrootte zich aanpast aan de lichtsterkte. (Zie verder bij ogentheorie)

Crack
Een kampioensduif die uitmuntende prestaties heeft behaald.

D

Dekrui
Ruien is het periodiek vervangen van de veren. Het ruien begint zodra de eerste slagpen wordt gestoten en eindigt wanneer de laatste staartpen is gevallen. De grote rui waarbij de duif alle veren vernieuwd, vindt doorgaans plaats tussen begin augustus en half november. Met dekrui wordt het ruien van de vleugeldekveren bedoeld die op de slagpennen en broekpennen liggen. Wanneer het ruien van deze vleugeldekveren begint (na het ruien van de 5e slagpen) is het normaal gesproken met het winnen van kopprijzen gedaan.

Dubbel Weduwschap (zie ook weduwschap)
Bij het dubbel of ook wel totaal weduwschap genoemd, wordt zowel met de doffers als met de duivinnen aan de wedvluchten deelgenomen.

Duifkampioen
Zie asduif.

Duivenpap of- melk
Een melkachtige substantie die in de krop van duiven wordt geproduceerd. Hiermee worden de jongen de eerste dagen gevoed. Duivenmelk bestaat uit eiwitten, vet, koolhydraten en mineralen. Ook bevat het bepaalde antistoffen, zoals in moedermelk.

Duivenmelker
Ander woord voor duivenliefhebber, tegenwoordig ook wel duivencoach genoemd. Wanneer er over duivenmelkers wordt gesproken bedoelt men doorgaans iemand die postduiven houdt om er wedstrijden mee te houden. Mensen die een paar (sier)duifjes rond de deur hebben vliegen of in een zogenoemde duiventil huisvesten vallen hier niet onder.

DPMS
Planningsysteem om ongewenste lossingen te voorkomen.

E

Éénhoksraces (One Loft Races)
Bij éénhoksraces worden jonge duiven uit verschillende landen bij elkaar gebracht in één groot hok, vanwaar ze getraind worden en aan wedvluchten deelnemen. De kweker van de duif betaalt inleggeld dat varieert van 50 euro tot meer dan 1500 euro per duif. Van het inleggeld wordt een prijzenpot samengesteld die wordt vervlogen op de finalevlucht. Hoe hoger de inleg hoe groter de prijzenpot. Na afloop worden de duiven die de finale hebben gevlogen geveild. De kweker van de duif krijgt dan een percentage van de opbrengst. Dit is meestal de helft. In Nederland worden er geen éénhoksraces (meer) georganiseerd.

Elfpenner
Een duif met elf slagpennen in de vleugel. Bij bepaalde stammen duikt dit kenmerk regelmatig op. Soms wordt verondersteld dat elfpenners in staat zijn tot betere prestaties. Maar hier is geen enkel bewijs voor.

Enten (inentingen)
Ook genoemd vaccineren. Inentingen beschermen duiven tegen ernstige infectieziekten. Bij postduiven kennen we de inentingen tegen Paramixo, Herpes, Pokken, Paratyfus en Ornithose.

F

Fond
Met de benaming fond wordt een wedstrijdklasse aangeduid. Deze klassen zijn ingedeeld op basis van de afstand die de duiven moeten afleggen. Fondvluchten zijn de vluchten boven 500 kilometer. In de wielersport wordt met fond het vermogen aangeduid om diep te kunnen gaan en het vermogen om vol te houden. Fonduiven worden geacht over deze eigenschappen te beschikken. Fondduiven zijn dus duiven die geschikt zijn om lange afstanden te kunnen vliegen.

G

Het Geel (Trichomoniasis)
Een van de meeste gevreesde duivenziektes. Wordt veroorzaakt door een parasiet. Infecties kunnen voorkomen in de neus/keelholte, de krop en de slokdarm. Bij ernstige infecties zijn gele kaasachtige woekeringen zichtbaar, vandaar de term “het geel”.

Generaal kampioen
Het generale kampioenschap is het hoogst haalbare kampioenschap in een vereniging, samenspel of afdeling. Dit wordt behaald met het hoogste aantal punten over alle disciplines bij elkaar opgeteld.

Getekende
Zie aangewezen duif / kampioenschap.

Gladde duiven (ook strakke duiven)
De term gladde of strakke duiven duidt op de gezondheidstoestand. Duiven die hun veren strak tegen het lichaam dragen en glanzen zijn goed gezond. Daarentegen zijn duiven die “bol” zitten dikwijls ziek, tenzij het koud is of ze op de tocht zitten. Zie ook “Bol zitten”.

Grit
Grit is een mengsel van fijngemalen steentjes, zeeschelpen en oesterschelpen. Behalve dat grit voorziet in de behoefte aan extra calcium en mineralen, dient het als “molenstenen” in de spiermaag om het voer fijn te malen, zodat het goed verteerbaar wordt.

Gouden ringen
Gouden ringen zijn goud-oranje kleurige ringen die door de Fondclub Zuid Nederland worden uitgegeven. Duiven die met deze ringen zijn geringd kunnen op daarvoor aangewezen vluchten geldprijzen winnen.

H

Hengstenkweek
Hengstenkweek is een manier om binnen korte tijd veel jongen van een doffer te kweken. De doffer wordt aan meerdere duivinnen tegelijk gekoppeld en de eieren worden onder voedsterkoppels uitgebroed. Ondanks dat hengstenkweek al tientallen jaren wordt toegepast zijn de resultaten niet spectaculair. De reden dat de middels hengstenkweek verkregen jongen in veel gevallen niet zijn wat men ervan verwacht, heeft waarschijnlijk te maken met een vermindering van de kwaliteit van het sperma dat op deze manier verkregen wordt.

I

Inkorven / inmanden
Het inkorven is de duiven in de reismanden stoppen. Dit gebeurt in duivenverenigingen of inkorfcentra. De reismanden werden vroeger vaak korven genoemd. Met deze reismanden worden de duiven van verschillende duivenliefhebbers gezamenlijk in vrachtwagens vervoerd naar de losplaats.

Inkorfbeperking
Een inkorfbeperking betekent dat er een maximum aan het aantal duiven wordt gesteld dat door één liefhebber per vlucht mag worden ingekorfd.

Invliegduif
Een duif die wordt ingekorfd en bij de inkorving wordt geregistreerd met ringnummer maar niet deelneemt aan het concours. De duif kan daardoor niet op de uitslag komen en geen punten winnen voor een kampioenschap en telt ook niet mee voor de deelname van de liefhebber en voor het aantal deelnemers aan het concours. In het NPO wedvluchtreglement is (anno 2021) vastgelegd dat een liefhebber er voor kan kiezen om al zijn duiven aan te merken als invliegduif, dan telt geen van de duiven mee voor welk concours dan ook. Besluit de liefhebber een deel van zijn ingekorfde duiven aan te merken als invliegduif dan tellen ze allemaal voor het verenigingsconcours en voor de andere concoursen (afdelingsconcours, samenspelconcours) telt slechts het deel dat de liefhebber per concours aan geeft.

IWB
Het Instituut Wedvlucht Begeleiding is een adviesorgaan van de Nederlandse Postduivenhouders Organisatie die de afdelingen adviseert over het gunstigste tijdstip van een voorgenomen lossing en of lossingen wel of niet kunnen doorgaan. Zij baseren zich daarbij op de weersomstandigheden op de vluchtlijn.

J

Jaarlingen
Duiven van omstreeks een jaar oud. In België worden aparte uitslagen voor jaarlingen gemaakt, in Nederland niet.

K

Klassiek Weduwschap (zie ook weduwschap)
Bij het klassieke weduwschap wordt alleen met de doffers aan de wedvluchten deelgenomen.

Klokvlucht / Wedvlucht
Wedstrijdvlucht waarop punten kunnen worden behaald die tellen voor een kampioenschap.

Koppelen
Het samen zetten van een doffer en een duivin.

Kopziekten (zie ook snot, ornithose, one eye cold)
Luchtweginfecties. Ademhalingsproblemen als gevolg van luchtweginfecties zijn de meest voorkomende oorzaken van slecht of matig presteren. Voor luchtweginfecties, naast kopziekten ook wel “dikke koppen” genoemd, zijn diverse virussen, bacteriën en mycoplasma verantwoordelijk.

Kot
Duivenhok.

Krabben (zie ook poetsen)
Het duivenhok schoonmaken.

Krabber
Het woord krabber heef twee betekenissen in de duivensport. Op de eerste plaats wordt hiermee het gereedschap bedoeld waarmee het hok wordt schoongemaakt (mestkrabber). Op de tweede plaats wordt hier ook wel een duivenliefhebber mee aangeduid met weinig talent voor de duivensport. De betekenis is dan die van prutser of knoeier.

Kropmelk
Zie duivenpap of –melk.

Kunstmatige inseminatie (KI)
Bij kunstmatige inseminatie wordt via een speciale massagetechniek sperma bij de doffer afgenomen en wordt dit sperma (al dan niet na ingevroren te zijn geweest) met een speciaal rietje bij de duivin ingebracht. Deze techniek waarmee van bepaalde superdoffers in betrekkelijk korte tijd een groot aantal nazaten kan worden gekweekt, wordt de laatste jaren geleidelijk aan steeds vaker toegepast. En dit vooral uit commercieel oogpunt, wanneer er veel vraag naar jongen van een bepaalde duif is en daar veel geld voor wordt betaald. De sportieve resultaten van de op deze manier gekweekte nakomelingen zouden aanmerkelijk beter zijn dan bij hengstenkweek.

Kuren
Het verstrekken van medicatie om daarmee een (sluimerende) infectieziekte de kop in te drukken. Tegen diverse infectieziekten als ornithose, het geel en paratyfus wordt zogenaamd “blind” gekuurd. Dat betekent dat er medicatie wordt verstrekt zonder dat vast staat dat de duiven aan deze ziekte lijden.

Kweekboxen
Als een duivenliefhebber zeker wil weten dat een bevruchting 100 % zeker van een bepaald koppel is en dat de duivin niet per ongeluk door een andere doffer is bevrucht, kan hij gebruik maken van zogeheten kweekboxen waar slechts 1 koppel duiven in gehuisvest is.

Kweekcentrum / Kweekstation
Op een kweekcentrum worden (post)duiven gekweekt voor de verkoop. Er zijn in Nederland en België een groot aantal kweekcentra. Een aantal van hen is aangesloten bij de stichting Nederlands Overkoepelend Orgaan Kweekcentra (NOOK). Een van de oudste en meest bekendste kweekcentra is Kweekstation Natural (1955) in Zoersel (B).

Kweekolie
Diverse fabrikanten van voedingssupplementen hebben een zogenaamde olie op de markt gebracht die kan bijdragen aan goede kweekresultaten. Deze kweekolie bevat doorgaans vlaszaadolie en/of visolie en/of tarwekiemolie.

Kweekrillen
Met kweekrillen worden de kraters bedoeld die met behulp van een vergrootglas zichtbaar zijn in duivenogen waarin veel bloedvaten naast en op elkaar gestapeld liggen. Wanneer de zogenaamde bloedvatenkrans in het oog breed en dicht is, betreft het dikwijls een duif met kweekwaarde. Vandaar de term kweekrillen. Zie ook Ogentheorie.

Kweker
In de duivensport wordt het woord kweker behalve in zijn betekenis als fokker of teler van duiven, ook gebruikt om een duif mee aan te duiden als duif om mee te kweken. Bijvoorbeeld zoals in de volgende zin; “deze duif is een goede kweker”.

L

Laatjes
Laatjes of ook wel late jongen genoemd, zijn jonge duiven die in of na de zomer zijn gekweekt en daardoor niet meer op de vluchten voor jonge duiven gespeeld kunnen worden, omdat ze daarvoor te jong zijn.

Lappen (zie africhten)

Lossingscoördinator
De functionaris die verantwoordelijk is voor de lossing van de duiven op de losplaats.

Lijnenteelt
Lijnenteelt is een vorm van familiekweek. Bij lijnenteelt worden eerst twee niet aan elkaar verwante zeer goed presterende duiven aan elkaar gekoppeld. Vervolgens worden de beste zonen tegen hun moeder gekoppeld en de beste dochters tegen hun vader. De jongen uit deze koppeling worden vervolgens weer gekoppeld tegen hun grootvader of grootmoeder.

M

Megaspelers / Megahokken
Liefhebbers met grote aantallen duiven op hun hokken die zeer veel duiven inkorven. In Nederland wordt gewoonlijk gesproken over megaspelers wanneer deze gemiddeld meer dan 100 duiven per wedvlucht inkorven.

N

Natour / Navlucht
Het laatste spelonderdeel van het vliegseizoen.

Nestduif
De term nestduif heeft twee betekenissen. Op menukaarten van restaurants die duif op het menu hebben staan, wordt met nestduif een jonge duif bedoeld die op een leeftijd van maximaal 28 dagen is geslacht. In het jargon van de duivensport betekent de term nestduif dat deze vanaf het nest wordt gespeeld (aan de vlucht deelneemt).

O

Ogentheorie
De ogentheorie is een methode om aan de hand van bepaalde oogkenmerken vast te stellen wat de kwaliteit van de duif is. Deze kenmerken zijn de grootte van de pupil, de correlatie of verkenningscirkel met daarin horizontale of verticale lijntjes (vliegteken - afstandslijnen), de structuur en bloedvoorziening van de iris (kweekrillen) en de Vermeijenring (de ring die de iris omsluit).
Internationaal bekende ogenspecialisten zijn de Engelsman Brian Vickers en de Duitser Josef Hofmann. Zij hebben een eigen puntensysteem ontwikkeld waarbij de vlieg- en kweekwaarde van een duif met een puntensysteem wordt vastgelegd. Beiden hebben hier een boek(je) over geschreven. In deze boekjes wordt het bovenstaande met voorbeelden en foto’s uitgelegd.

OLR
Zie éénhoksraces.

One eye cold
Een virusinfectie waarbij de duif een volledig nat en gezwollen oog heeft. Meestal maar aan één kant.

Op de deur spelen
Weduwschap met jonge duiven. De jonge doffers en jonge duivinnen worden apart in twee hokken gehouden die met een deur van elkaar gescheiden zijn. De dag van inkorving wordt de deur opengezet en kunnen er zich koppeltjes vormen, hetgeen de motivatie om naar huis te komen uiteraard bevorderd. Er zijn diverse varianten van dit “op de deur spelen”.

Opleren
Zie africhten.

Opvangers
Verdwaalde duiven die door iemand worden gevangen of bij een duivenliefhebber samen met zijn eigen duiven zijn of haar hok zijn binnengelopen.

Ornithose(-complex)
Onder het ornithose-complex bij duiven verstaan we het samenspel van infecties van de voorste luchtwegen en de koppen bij (jonge) duiven. De symptomen variëren van natte ogen tot opgezette oortjes, reutelende ademhaling, frequent niezen, hoesten bij lichte druk op de luchtpijp, krabben aan de oortjes, het afvegen van de ogen aan de veren en slijm in de keel.

Overvlucht (en voorvlucht)
Met de overvlucht bedoelt men de verste afstanden die de duiven moeten overbruggen (tijdens een wedvlucht) ten opzichte van de voorvlucht, waaronder de kortste afstand wordt verstaan.

P

Papjong
Jonge duif van 1 tot ongeveer 7 dagen.

Paramyxo (PMV)
Paramyxo is de meest verspreide virusinfectie bij duiven. Deze ziekte is zeer besmettelijk. De duiven moeten hiertegen gevaccineerd worden. Symptomen zijn zeer veel drinken, waterige mest, draaien met de nek, naast het voer pikken en evenwichtsstoornissen.

Paratyfus
Paratyfus is een zeer besmettelijke ziekte die veroorzaakt wordt door Salmonella bacteriën. De symptomen zijn heel divers. Naast vermagering, natte mest, draainekken en knobbels op de gewrichten, komt ook scheef vliegen voor, door aantasting van pezen en spieren.

Pennen stoten / gooien
Zie ook ruien. Het ruiproces begint met het gooien/stoten van de eerste slagpen.

Pieper
Jonge duif die nog piept.

Poetsen
Duivenhok schoonmaken. Zie ook krabben.

Promohokje
Een klein duivenhok dat bedoeld is om geïnteresseerden in de duivensport op een voordelige manier kennis te laten maken met de duivensport. De hokjes worden beschikbaar gesteld door de Nederlandse Postduivenhouders Organisatie en zijn bedoeld voor geïnteresseerde nieuwe (jeugd)leden, kinderboerderijen en scholen.

Prijsduiven / puntenduiven
Om te bepalen wie een wedvlucht, competitie of kampioenschap heeft gewonnen, wordt gebruik gemaakt van een puntensysteem. Er worden binnen de duivensport verschillende puntensystemen gehanteerd. Slechts een vooraf afgesproken percentage van de deelnemende duiven kan punten verdienen. Meestal is dat een kwart, dus een prijsverhouding van 1 op 4. Maar er zijn ook spelverbanden die een prijsverhouding van 1 op 3 hanteren. Bij een prijsverhouding van 1 op 4 zijn er dus per 100 deelnemende duiven 25 puntenduiven, ook wel prijsduiven genoemd. Onder deze 25 duiven worden de punten verdeeld.

R

Ren
Een kooi van gaas, soms met glas of plastic waarin de duiven buiten kunnen zitten, meestal verbonden met het duivenhok, maar er zijn ook diverse losse rennen in de handel.

Risico Tabel Lossingen (RTL)
Een praktische handreiking aan lossingscommissies in de duivensport. Op basis van de huidige stand van kennis vat deze RTL samen welke factoren een gunstige, neutrale, ongunstige of zeer ongunstige invloed hebben op de thuiskomst van de duiven.

Rui
Het jaarlijkse proces waarin de duiven hun oude veren verruilen voor nieuwe veren. Een duif ruit het hele jaar door, maar zo geleidelijk dat het amper merkbaar is. Bij 'de grote rui' in het najaar wordt op vrij korte tijd praktisch het hele verenpak vernieuwd.

S

Schapje
Aan de wand van het hok bevestigde zitgelegenheid. (Zit)schapjes zijn er in diverse uitvoeringen. Van een enkel plankje tot en met een compleet wandrek met tientallen zitplaatsen.

Scheve pennen
Met scheve pennen worden meestal verkeerd ingegroeide en vervormde broekpennen aangeduid. De oorzaak is een beschadiging van de follikel waar de veer uitgroeit.

Schiere eieren
Onbevruchte eieren of eieren waarvan de vrucht al in een vroeg stadium is afgestorven.

Selectie
Het uitkiezen van de duiven die wel of niet op het hok mogen blijven.

Showhomers
Een sierduivenras behorende tot de schoonheidspostduiven.

Slagpennen
De slagpennen zijn de grootste veren van de duif. Ze vormen gezamenlijk de slagvleugel. Een duif heeft gewoonlijk 10 slagpennen, maar een duif met 11 slagpennen is ook geen zeldzaamheid.

Snot
Snot is een luchtweginfectie die vaak samen met ornithose optreedt.

Spoetnik
Een spoetnik is een (meestal) aluminium kooi die aan de buitenkant van een duivenhok bevestigd kan worden, om de duiven buiten te kunnen laten zitten. De spoetnik wordt ook gebruikt om de duiven na de trainingen of wedvluchten weer terug in het hok te laten komen. Spoetniks zijn er in diverse soorten en maten, meestal is er een valplank met een elektronisch kloksysteem in verwerkt.

Spenen
Wanneer de jonge duiven zelfstandig kunnen eten en drinken worden ze bij de ouders weg gehaald en in een eigen hok of afdeling geplaatst. Dit wordt spenen genoemd.

Splijtlid
Een liefhebber die speelt in een ander samenspel/concoursgebied/vlieggebied dan waar zijn club is ingedeeld. Deze situatie doet zich voor als samenspelen worden begrensd door fysieke grenzen of coördinaatlijnen. Door de vrijheid van vereniging kunnen duivensporters kiezen om zich aan te melden en lid te worden bij een vereniging die buiten hun samenspelgebied ligt.

Spuiters
Jonge duiven in de leeftijd tussen 1 en 2 weken produceren soms waterige mest en worden om die reden spuiters genoemd. Oorzaak is de overgang van pap naar hard voer en soms het ontbreken van bepaalde mineralen in het grit/mineralen mengsel dat verstrekt wordt.

Stuitbeentjes
De stuitbeentjes zijn twee kleine botjes die in het verlengde van het borstbeen liggen. Ze worden ook wel legbeentjes genoemd. Normaal gesproken (maar er zijn nogal wat uitzonderingen) liggen deze botjes strak tegen elkaar aan. Bij een duivin gaan deze botjes van elkaar af staan als er een ei op komst is.

Supplementen
Met supplementen ook wel bijproducten genoemd, worden alle producten bedoeld in de vorm van pillen, poeders, druppels, capsules of drankjes, die dienen als aanvulling op het voer. Deze bijproducten bevatten vitamines, mineralen, spoorelementen of bioactieve plantaardige stoffen.

T

Taartvluchten
Met taartvluchten worden de najaarsvluchten bedoeld die na het officiële vliegprogramma in verschillende regio’s vervlogen worden. Deze vluchten worden georganiseerd door een vereniging, of door een commissie bestaande uit leden van een samenspel. De organisatoren van deze taartvluchten proberen een uitgebreid sponsorpakket aan prijzen bij elkaar te krijgen, zodat zoveel mogelijk deelnemers een prijs kunnen winnen.

Training
Gedurende het vliegseizoen laat de duivenliefhebber zijn duiven dagelijks één of twee maal per dag buiten vliegen. Wanneer de duiven dan flink de hoogte in klimmen en met grote snelheid weg trekken om vervolgens om de tien of twintig minuten weer met dezelfde snelheid over het hok te komen en dan weer weg te trekken, wordt dit als training gezien.

(de) Trek
De route die de grootste groep duiven van een lossing volgt.

U

Uitslag
De resultaten van een wedvlucht. Op de uitslag van een wedvlucht worden de duiven geplaatst die punten hebben behaald.

Uitwennen
Wanneer jonge duiven voor het eerst buitenkomen, spreekt men van uitwennen. Het wennen om het hok weer binnen te komen na het buiten vliegen.

V

Verduisteren
Met verduisteren wordt het donker maken van het hok bedoeld om zodoende de daglengte te korten. Het doel hiervan is om de rui te remmen. Het daglicht activeert de rui en door de duiven minder licht te geven wordt de rui stilgelegd.

Vermeerderaars
Een andere term voor kweekduiven of kwekers en die dus niet aan wedvluchten deel nemen. Veelal betreft het duiven die vast zitten en niet uitgewend, dus de term vastzitters wordt in dit verband ook wel gebruikt.

Vermeijenring
De ring van het oog die de afscheiding vormt tussen de iris en de rest van het oog. De kleur is meestal zwart of donkerbruin en verandert nogal eens van intensiteit.

Vitesse
Speldiscipline waarop de afstand van de wedvluchten minimaal 100 kilometer tot maximaal 350 kilometer bedraagt.

Vlieglijn (Vluchtlijn)
Denkbeeldige lijn tussen de losplaats en het hok van de duivenliefhebber.

Voedsters
Duiven die de eieren uitbroeden en jongen grootbrengen van andere duiven. Om van bepaalde goede duiven meerdere jongen in minder tijd te kunnen kweken, wordt dikwijls gebruik gemaakt van voedsters. Hier worden de eieren onder gelegd zodra de bewuste duiven waar men meer jongen van wil hebben, gelegd hebben. De betreffende duiven zullen dan kort hierop weer opnieuw gaan nestelen.

Voer- of voedingsschema
Iedere voerfabrikant verstrekt een voerschema gebaseerd op het seizoen en/of het soort vlucht. Het varieert van hele eenvoudige schema’s waarbij vrijwel elke dag hetzelfde wordt gevoerd, al dan niet aangevuld met een supplement, tot hele complexe schema’s waarbij er elke dag anders/meer/minder wordt gevoerd.

Vorm
Conditie. In vorm zijn = in conditie zijn.

Vrachtduif
Een duif die wordt ingekorfd maar waarvan het ringnummer niet wordt geregistreerd. In het NPO wedvluchtreglement is (anno 2021) vastgelegd dat vrachtduiven alleen nog zijn toegestaan op trainingsvluchten.

Vrij paren
In de meeste gevallen zal een duivenliefhebber zelf de partnerkeuze bepalen, d.w.z. de meest geschikte doffer bij een bijpassende duivin op basis van prestaties of afstamming. Echter er zijn ook liefhebbers die daar geen werk van maken en de duiven zelf een partner laten uitzoeken, dit wordt vrije paring genoemd.

W

Weduwduivin
Duivin die op weduwschap wordt gehouden.

Weduwnaar
Doffer die op weduwschap wordt gehouden.

Weduwschap
Weduwschap is een spelmethode waarbij de doffers en duivinnen van elkaar gescheiden worden gehouden. Na de wedvlucht, maar ook dikwijls voorafgaande aan de inkorving, worden de duiven tijdelijk samengebracht.

Werkpen
Een slag- broek- of staartpen waarop een licht gekleurde dwarsstreep zichtbaar is, als gevolg van stagnatie van de groei van deze pen. Oorzaken zijn een tijdelijk ongemak (ziekte/verwonding o.i.d.) of een bovenmatige grote inspanning.

Windeieren
Eieren zonder kalkschaal. Kan meerdere oorzaken hebben. Veelal betreft het een tekort aan calcium of vitamine D.

Winterjongen
Jongen die in de winter gekweekt worden. Voor winterkweek worden de duiven eind november of begin december gekoppeld. De meeste winterjongen worden begin januari geringd. Deze jongen zullen hun pennen vast houden en hoeven dus niet verduisterd te worden.

WOWD
Werkgroep Wetenschappelijk Onderzoek Welzijn Duiven. www.wowd.nl

Z

Zifting
zie selecteren

Rui vertragen is een middel in de duivensport wat veel gebruikt wordt door fanatieke duivenmelkers. Het is natuurlijk van reuze belang dat de duiven met een volledig verenpak mee kunnen doen aan de wedstrijden. Dus verduisteren, bijlichten en kweken in de winter. Alles om een schitterend delfsblauw bordje te winnen.

Rui vertragen kan op verschillende manieren gedaan worden

• winterkweek
• kweken
• late kweek
• verduisteren
• bijlichten
• jongen duiven

Winterkweek

De winterkweek heeft behalve nadelen ook voordelen. Belangrijkste voordeel is dat de jonge duiven die omstreeks de Kerst worden geboren. Heel lang hun vleugelpennen compleet houden.

Ander voordeel is dat de jongen volwassen zijn op het moment dat de wedstrijden gaan beginnen. Minder last van coli en makkelijk op weduwschap te spelen of op de deur te spelen zoals het weduwschap met jonge duiven word genoemd.

Maar er is meer

Je kunt de winterjongen voordat de vluchten beginnen al compleet laten ruien. Dit systeem werkt zeer nauwkeurig dus het is ook zeer belangrijk dat je het precies doet zoals hier beschreven.

Eind November koppelen

Eind november worden de kwekers gekoppeld het eerste ei zal er dan rond 8 december zijn.
Ongeveer 27 december komen de eerste jongen uit het ei gekropen. Nu is het belangrijk dat de duiven gelijk worden bijgelicht van 05.00 uur tot 23.00 uur.

20 Januari spenen

Rond 20 januari worden de jongen gespeend en in hun nieuwe afdeling gezet. Vanaf deze datum gaat het licht voor drie weken 24 uur per dag aan.
In deze periode gaan de duiven niet naar buiten en mogen ze ook niet in de ren komen. De jongen raken hierdoor behoorlijk in de war.

Na drie weken gaat het licht naar 18 uur zoals het was bij de geboorte van de duif. Dus tussen 05.00 en 23.00 uur het licht aan.
Wat opvalt is dat de jongen nu al 3 pennen hebben gegooid soms zelfs al 4 pennen. En het valt op dat ze de dekveren zo goed als vast houden.

Als er niets fout gaat wat de rui stop kan zetten zoals coli of licht uitval dan hebben de jongen de 10e pen gestoten voor de eerste wedvlucht en het zijn dan volwassen duiven.
Dit is ideaal voor de laatste wedvluchten die meestal ook mee tellen voor de fondclub.

Er zijn ook nadelen

Natuurlijk zijn er ook nadelen aan deze methode. Ik moet ook eerlijk zeggen dat de liefhebbers die ik ken in Belgie er geen last van hebben maar zelf viel het me op dat de duiven bijna niet willen trainen en erg lui zijn (hormonen).
Je bent dus verplicht om veel met deze duiven te gaan rijden maar het is ook een genot om ze te zien aankomen. Het zijn in korte tijd volwassen uitgeruide weduwnaars geworden.
En voor de duivenmelkers die aan de tentoonstelling mee willen doen, deze duiven zitten tijdens de tentoonstelling nog prachtig in de veren.

Nog een ander dingetje, deze methode is niet geschikt voor oude duiven alleen voor de jongen mocht je het eens willen proberen.

Kweken

Volwassen duiven behouden langer hun veren wanneer er éen keer mee gekweekt wordt. Dus niet twee keer een nest jongen laten grootbrengen maar één keer. Wanneer je dan voorkomt dat het tweede nest gelegd wordt door de duivin en haar jongen naar het duivinnenhok te verplaatsen zodra de jongen zestien dagen oud zijn. Voorkom je dat de ouders te snel beginnen met het ruien van de eerste pennen.
Andere methode is de duiven in het voorjaar twee keer op eieren te laten komen en maximaal tien dagen te laten bebroeden.

Late kweek

Het kan zomaar gebeuren dat je een hoop jongen duiven kwijtraakt door een rampvlucht of ziektes zoals coli. In dat geval wil je toch nog wat jonge kweken en eventueel meedoen met de taartvluchten in Oktober. Je kunt dan in Juni/Juli nog jongen kweken die in Oktober mee kunnen doen.

Verduisteren

Verduisteren gebeurt omstreeks half Maart. Het langer worden van de dagen wordt dan kunstmatig tegen gehouden door het hok te verduisteren. Ter verduidelijking kunnen we dan tussen 08.00 en 18.00 uur de daglichtlamp aan doen. En tussen 18.00 en 08.00 uur maken we het hok donker. Dus 10 uur licht en 14 uur donker. Stel dat het in combinatie met je werk handiger is om de duiven tussen 07.00 en 17.00 uur te verduisteren dan kan dat natuurlijk ook.
Om optimaal te profiteren van het verduisteren van de jongen duiven. Is het verstandig om de jongen duiven tot maximaal begin Juni te verduisteren. Tot 21 Juni niet bijlichten of verduisteren om daarna het licht aan te houden tussen 05.00 en 23.00 uur tot de laatste wedvlucht.

Bijlichten

Na de langste dag op 21 Juni wordt het aantal lichturen kunstmatig gelijk gehouden. De bedoeling is dat we het aantal lichturen op 14 uur houden. Dus de lichten mogen aan van 05.00 tot 23.00 uur en van 23.00 tot 05.00 uur moet het hok donker zijn.

Jongen duiven

Jongen duiven bijlichten heeft niet zoveel zin omdat de pennenrui zich versneld afspeelt in het eerste jaar. Beter is het te spelen met jongen geboren in Januari/Februari deze kunnen dan verduistert worden.

Nadelen van het verduisteren van jonge duiven

De jonge duiven zullen sneller “volwassen” zijn door het verduisteren. Waarschijnlijk zijn de jongen dan al te oud op fysiek en mentaal niveau wanneer de trainingen beginnen. Hiermee vergroot je de kans op het kwijtraken van je jonge duiven. Het opleren van je duiven moet je dan ook zo snel mogelijk doen met verduisterde jongen.

Tip van de week

Er zijn twee momenten waarop postduiven in een goede vliegconditie komen.
Dat is zes weken na het stoppen met verduisteren, en zes weken na het scheiden van de geslachten. Met andere woorden je kunt zelf beslissen wanneer je wilt gaan toppen. Wordt het vitesse, midfond of fond.
Wil je zo lang mogelijk de rui uit stellen dan kun je i.p.v. zes weken twee weken eerder stoppen met verduisteren. Maar dan wel gelijk bijlichten van 05.00 uur tot 23.00 uur.

Hou er wel rekening mee dat je per onderdeel tegen specialisten speelt en deze je helemaal weg kunnen spelen.
Wanneer het mogelijk is maak dan verschillende ploegjes met een paar weken verschil in het schema zodat je op elke discipline kunt uitblinken.

Gouden tip

Deze tip die je nu van mij krijgt. Heeft mij circa 8 maanden tijd gekost om los te krijgen bij een zeer goed spelende liefhebber. Hij wilde het eigenlijk niet vertellen maar wie zeurt die krijgt elk geheim los. En ik wil het graag met jullie delen.

Voor de oude duiven is er ook een manier om de rui te vertragen zonder echt te verduisteren. De truc is het hok schemer te houden en dan 24 uur per dag.
Het is een makkelijke methode en je schuift de vorm op tot later in het seizoen, het gooien van de pennen wordt vertraagt en het is een manier om te pieken op de fond vluchten. Deze methode werkt zeker goed met duivinnen.

Wil je met dit systeem slagen is het heel belangrijk om de omgeving van het hok goed in de gaten te houden. Er mag geen licht van een lantaarnpaal, het huis of andere buitenverlichting het hok in schijnen. Denk aan tuinverlichting of het bijlichten van het kweekhok. Wanneer dit toch gebeurd werkt het hele systeem niet meer en in het tweede gedeelte van het vliegseizoen vallen de duiven in de rui wat niet de bedoeling is.

Voorbeeld

Zijn de teletekst vluchten van de NPO belangrijk voor je. Begin dan 14 dagen tevoren met het opheffen van de verduistering en start met het bijlichten van 05.00 tot 23.00 uur.

Speel je de duiven tot en met de natour dan gaat het licht pas na de eerste NPO vlucht aan. Wanneer precies is een beetje afhankelijk gezien de verschillen in datum van dagfond per afdeling.

Wat ook mogelijk is om niet het maximaal aantal licht van 18 uur te gebruiken maar 2 uurtjes te minderen naar 16 uur. Je hebt dan nog twee uur over om tegen het eind van het seizoen (natour) te pieken. Geef die twee uur erbij twee weken voor de natour begint erbij. Met eventueel ook nog een extra lamp en er komen gegarandeerd mooie ketting uitslagen.

Niet iedereen is het hier mee eens maar heb hier zelf goede ervaring mee. Hou wel het oogvliesje van de duiven in de gaten met het veranderen van verlichting. Alles wat je tegen de natuur in doet vergt extra oplettendheid van de duivenmelker om de gezondheid optimaal te houden.

Postduivenhouden.com

De winter is voorbij, al is het ook  nog niet echt voorjaar. Maar het vliegseizoen is niet meer ver weg en dus is het zaak om al weer de nodige voorbereidingen te treffen. Het eerste weekend in Maart is er de Voorjaarsbeurs in Houten. Als de vogelgriep uit de buurt blijft zullen er dan weer heel veel jonge duiven te koop worden aangeboden. Het mooie van die beurs vind ik altijd, dat iedereen weer positief is. Iedereen als het ware nog “winterkampioen” omdat de vluchten nog niet zijn begonnen.

Detox voor de vluchten.

Op het moment merk ik dat de liefhebbers al weer zenuwachtig worden. Veel vragen over welke producten we dit jaar moeten gebruiken. Wat zijn de juiste producten, op welk moment moeten we die geven enzovoort. Ook weer veel vragen over het voer en de Detox periode. Dat adviseer ik zeker een paar weken voor de vluchten te doen. Gedurende 5 tot 7 dagen geef je dan alleen dit Detox voer. De nog aanwezige oude dons verdwijnt echt als sneeuw voor de zon en de duiven komen in de juiste vliegconditie. Het hoge percentage Mariadistelzaad bevat veel Silymarine, Dat is de werkzame stof en die heeft een ontgiftende werking op de lever en verbetert de bloedwaardes.

Verluchting van het hok?

Een groot probleem, want bij veel liefhebbers deugt de verluchting niet. Het hoeft echter niet altijd aan de verluchting van het hok te liggen. Een van de vragen die vorig jaar voorbij kwamen:  “Als ik in mijn hok kom, dan stinkt het gewoon. Volgens mij is de verluchting prima, want de prestaties waren in het vliegseizoen al een hele tijd goed. Dan gaat het ineens mis en ik heb niets veranderd aan de verluchting. Het is een scherpe, onaangename geur. Het ruikt naar ammoniak. De luchtwegen van mijn duiven zijn dan ook niet goed. Wat moet ik doen? Moet ik nu gaan kuren? Ik kan ze zo toch niet inkorven?”

Tja, dat gebeurt nogal eens, zulke reacties van liefhebbers. Wat moet je nu dan doen en waar komt dit fenomeen zo ineens vandaan?  Laten we er van uitgaan dat de verluchting inderdaad goed is. Als er geen grote weersveranderingen zijn, dan moet het dus ergens anders aan liggen. Dat kunnen verschillende oorzaken zijn.

Vezels in het voer.

Als eerste zou je kunnen denken aan een te snelle vertering van het voer. Als we voermengelingen maken, moeten we zorgen dat er voldoende vezels in zitten. Daardoor vertraagt de stofwisseling enigszins. Dankzij voldoende vezels ontstaat er een veel intensievere darmwerking.(darmperistaltiek).  Met andere woorden: de darm moet hard werken om de vezels te verteren. Het grote voordeel is dan wel, dat er veel meer goede voedingsstoffen door de darm in het bloed komen. De opname is zodoende veel beter.  Een procent of 4 – 5 aan vezels  is duidelijk te weinig. Dat mogen er best 6 – 8 ½ % zijn.

Als er in het voer weinig vezels zitten, kan de vertering heel snel gaan en gaat het voer te snel door de darmen. Er ontstaat ruimte in de darm en de darmwand wordt poreus. Dat kan zorgen voor darmziektes ( Clostridium). Door de snelle darmpassage zal een deel van de eiwitten uit het voer onverteerd in de mest zitten. Dan ontstaat er nitriet, nitraat en ammoniak. Dat slaat je dan meteen op de longen als je in het hok komt. En een masker doet niets meer boven de 50 p.p.m.  ( parts per million) Het is inderdaad niet de verluchting, maar onverteerde eiwitten uit de mest. Zoals we allemaal weten is ammoniak heel ongezond en schadelijk voor de luchtwegen.

Wat moet ik doen?

Als het vezelgehalte van je voer te laag is, zou je vezelrijke granen of zaden kunnen toevoegen. Bijvoorbeeld Paddy ( 10% vezels) in de eerste helft van de week en wat Hennep (17% vezels) in de 2e helft van de week. Nog verstandiger is om voor het vliegseizoen de juiste keuzes te maken. Een goed vliervoer heeft voldoende vezels, een vrij laag gehalte aan peulvruchten en een relatief hoog vetgehalte. Natuurlijk zijn er meer punten van belang, maar dat wordt nu een beetje te technisch. 

Verzuren van het water.

Ook op de beurs in Houten zullen weer voldoende stands aanwezig zijn met een vele voermengelingen en bijproducten. Je ziet door de bomen het bos niet meer. Mijn advies is: houdt het simpel. Een herstelproduct na de vlucht, een goede olie, een goed eiwit product, goede mineralen en grit. Dan nog iets voor de gezondheid en dan ben je er wel hoor! Er zijn ook veel mooie en goede auto’s op de markt, maar je kunt er maar in één tegelijk rijden. Maak dus een goede keuze en blijf erbij als dat goed bevalt is mijn advies. In de duivenbladen zien we ook advertenties met producten, waarmee je het water moet aanzuren. Voorbeelden zijn mierzuur, propionzuur, boterzuur, citroenzuur. Deze producten hebben allemaal een zeer lage pH waarde van rond de 4 pH of zelfs lager.

Onderzoek.

Als één van de zeer weinigen heeft natuur en praktijk  bioloog Aldert Hiemstra uit Friesland daar serieus onderzoek naar gedaan. Hij deed testen met boterzuur en onderzocht de mest daarna met de microscoop. We waren daar op bezoek en hebben er urenlang over gesproken. Maar de zeer technische uitleg zal ik u besparen. Hij gaf aan duiven elke dag de aanbevolen hoeveelheid boterzuur en zag, dat de darmflora na de eerste week verbeterde. Na de 2e,en derde week ontdekte hij steeds meer toxines. De vierde week  waren bijna alle goede bacteriën verdwenen. We hebben de darmfilmpjes uitgebreid bekeken en die liegen niet. Het is volgens Aldert prima om dit soort producten te geven, maar doe dat niet langer dan 3 dagen achter elkaar per week.  Doe je dat toch, dan krijg je een voortdurende verzuring in de krop. De vertering in de krop, maag en darm van het voer zal zomaar 40% tot 60% kunnen teruglopen. Het voer gaat dan ook te snel door de darmen. Ook hierdoor kan ammoniak vorming in de mest ontstaan en dat kan weer gemakkelijk de luchtwegen aantasten.

Nieuwe ontwikkelingen.

Ik krijg regelmatig de vraag of er ook weer nieuwe ontwikkelingen zijn in de duivensport. Nou, die zijn schaars hoor en die kom je niet elk jaar tegen. Soms door toeval of uit de praktijk. Toch kunnen we uit het seizoen 2022 wat nieuwe ontwikkelingen zien. Een aantal vooraanstaande liefhebbers in Nederland en België hebben het vliegseizoen de Detox mengeling ingebouwd in hun vliegsysteem. Op de dag na de vlucht werd er 100% Detox gevoerd. De duiven herstelden daar geweldig goed van. De mest was weer optimaal met een donsveertje er bovenop. De werking van Detox lijkt intensiever te zijn dan alleen een lichte vezelrijke mengeling.

Heb je geen Detox voer bij de hand of is het niet in de directe omgeving verkrijgbaar? Dan kun je ook zelf een alternatieve Detox mengeling maken. Dan neem je een Zuivering- of wintermengeling en voeg daar minimaal 10% tot maximaal 20% Mariadistelzaad aan toe. Lager dan 10% heeft geen enkele zin. Mengelingen met een paar procent Mariadistelzaad er in is puur voor de show. Dan een handje met Perillazaad er door om de Omega 3 waardes flink te verbeteren. Natuurlijk is dat niet helemaal optimaal, maar je hebt al wel een goed alternatief.

Omega 3, de zuurstofmagneten.

In de spiercellen ( mitochondriën)  wordt energie geproduceerd. Eigenlijk zijn de Mitochondriën allemaal kleine energie fabriekjes. Er wordt energie geproduceerd in de vorm van ATP. Onder normale omstandigheden wordt er van voedingstoffen en zuurstof energie gemaakt. Omega 3 heeft daarin een hele belangrijke functie. Als er verhoudingsgewijs te weinig Omega 3 is, functioneren de cellen minder goed en is de kans op ontstekingen groot. De celwand wordt hard en de voedingstoffen worden slechts gedeeltelijk opgenomen. Ook worden de afvalstoffen onvolledig uitgescheiden. Dat verhoogd blessuregevoeligheid en vertraagt ook het herstel. Omega 3 vetzuren kun je dus ook zien als de zuurstofmagneten. Essentieel is de juiste verhouding tussen Omega 6 en 3. Die moet liggen tussen 4 staat tot 1

( 4:1) en 1 staat tot 1 ( 1:1).  Een goed vliegvoer moet zo dicht mogelijk bij die verhoudingen liggen. Welke zaden hebben veel omega 3? Dat zijn lijnzaad, perillazaad, hennep, koolzaad en raadzaad. Zit dat voldoende in het voer, dan zal de verhouding goed kunnen zijn. Soms wordt het ook op de folder aangegeven bij de samenstellingen.

Omega 3 olie.

Zeker aan het begin van het seizoen is Omega 3 heel belangrijk. Je kunt ook wat Omega 3 olie over het voer doen. Als je dat niet hebt staan, dan kun je ook koudgeperste lijnzaadolie, Raapzaadolie, Hennepolie of Perilla olie nemen. Als deze zaden in het voer zitten, is dat natuurlijk ook helemaal goed.

Beginnen met de training.

Het is aan te raden op 14 dagen voor het begin van het vliegseizoen dagelijks een beetje magnesium in het water of over het voer te geven. Daarnaast is het van belang om een goed mineraalmengsel aan de duiven te geven. Calcium en magnesium zijn een soort van broertje en zusje. Ze horen bij elkaar. Calcium spant de spier aan en magnesium ontspant deze weer. Beide heb je dus nodig voor een optimaal resultaat. Volg de dosering op de verpakking. Je kunt ook dagelijks 1 bruistablet magnesium + calcium in het water doen. Ook tijdens het opleren ’s morgens steeds magnesium in het water geven.

Scheefvliegen.

Het duurt maar liefst zes weken om de duiven, die de gehele winter hebben vastgezeten, weer in een goede vliegconditie te krijgen. Als je te snel opleert, kunnen er gemakkelijk spierblessures ontstaan. Dan zijn er duiven bij met een hangende vleugel: de scheefvliegers. De beste manier om dat te verhelpen is rust geven. Magnesium kan daarbij een beetje verlichting geven. Duiven die we de gehele winter losgelaten konden worden, hebben die problemen niet. Die duiven hebben heel snel weer de conditie terug voor het komende vliegseizoen.

Iedereen veel succes met het komende vliegseizoen.

Willem Mulder
Tel:+31-648 -717475
E-mail: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.