Jos Nijman
- vrijdag 03 november 2023
Duiven zijn al eeuwenlang een fascinerende en geliefde metgezel van de mens. Hun geschiedenis gaat terug tot in de oudheid, waar ze werden gewaardeerd om hun schoonheid, intelligentie en hun vermogen om berichten over te brengen over grote afstanden. Zowel in het oude Egypte tot op de dag van vandaag zijn er over de hele wereld altijd mensen geweest die de duif bewonderden. De interesse in duiven is heden ten dage nog steeds groot, ondanks dat het aantal postduivenliefhebbers en sierduivenfokkers flink dalende is. Ik merk dat onder andere aan het aantal bezoekers van mijn website. Sinds ik in mei een nieuwe website heb opgezet waarbij ik niet alleen informatie over postduiven plaats, is het aantal lezers van mijn website flink toegenomen. En deze lezers zijn lang niet alleen post- of sierduivenliefhebbers, zoals ik merk aan de reacties die ik ontvang. De artikelen van Heim Meijerink over de historie van de postduivensport en duiven in de oorlog worden graag gelezen en ook de pagina met foto’s van historische duiventillen en torens mag ook op veel belangstelling rekenen.
Iemand die ook een zeer brede belangstelling heeft voor alles wat duif is, is de 77 jarige, vooral in sierduivenkringen zeer bekende duivenfotograaf en verzamelaar Dick Hamer uit Zutphen. Wat deze man over duiven verzameld heeft is onbeschrijfelijk. Ik ben bij verschillende verzamelaars van duivenspullen op bezoek geweest maar nergens trof ik zo’n enorme verzameling. Alle muren van onder tot boven inclusief de gangen en het trapgat hangen vol met schilderijen, bordjes, trofeeën, foto’s, tekeningen en nog veel meer. Vitrines met honderden duivenbeeldjes, mokken en glazen met duivenopdruk, flessen drank met duivenetiketten en vele andere snuisterijen. Daarnaast staan er diverse boekenkasten vol met duivenboeken waaronder zeer oude zeldzame exemplaren en minstens honderdduizend dia’s van over de hele wereld. Lang niet alles wat Dick heeft gespaard heeft een plekje. Er staan nog tientallen dozen volgepakt met van alles waarmee gemakkelijk een museum gevuld zou kunnen worden. En er komen nog een groot aantal dozen bij, want in het Pluimveemuseum in Barneveld loopt binnenkort de wisselexpositie genaamd “Roekoe de duif” af. De meeste daar getoonde spullen komen uit de verzameling van Dick.
Dick is een veelzijdig man. Als kind kon hij al goed tekenen. Hij begon met het verzamelen van plaatjes van de in zijn kinderjaren zeer bekende Pleinesalbums. Gaandeweg begon hij zelf duiven te tekenen en beeldjes te boetseren. En weer iets later mocht hij zelf ook duiven houden en kwamen er sierduiven van de meest uiteenlopende rassen. Dick is van beroep 50 jaar schoenmaker geweest, maar hoewel hij goed in zijn vak was, lag zijn hart altijd bij duiven en kunst. Zelfs in de pauzes sneed hij uit leer nog duivenbeeldjes. En vrijwel alle vrije tijd ging na zijn 16e zitten in duiven. In zijn 60 jarige duivenloopbaan heeft hij minstens 100 duivenrassen gefokt. Hij was voor zijn 20e al keurmeester in de voetsporen van beroemde sierduivenkenners en keurmeesters als Louis Maas en Henk Moezelaar. Deze stimuleerden hem om al vroeg keurmeester te worden en van hen heeft hij dan ook veel geleerd. Met het maken van foto’s en dia’s is hij ook al op jonge leeftijd begonnen. Zijn foto’s van sierduiven, maar ook van andere diersoorten sieren menig dieren- en duivenboek en artikel dat de afgelopen 60 jaar over sierduiven geschreven is. Zijn eerste foto’s voor boeken maakte hij voor de Zutphense uitgeverij Thieme en kreeg in boeken betaald voor zijn foto’s. Dick; “Het fotograferen heb ik nooit voor geld gedaan. Het is voor mij altijd hobby geweest. Ik vroeg zelden geld voor mijn foto’s. Alles wat ik ermee verdiende heb ik weer geïnvesteerd in mijn verzameling.”
Als fotograaf en sierduivenkeurmeester heeft Dick meer dan 40 landen bezocht. Overal is hij welkom en een graag geziene gast. Dick; ”In landen als India, Bahrein, Jordanië en Dubai heb ik bij verzamelaars van sierduiven rassen gezien die nergens anders ter wereld voorkomen dan alleen bij die desbetreffende verzamelaars. Maar helaas wordt er maar zelden met die duiven gefokt. Het gaat bij die mensen puur om het hebben. In India en Amerika ben ik bij sierduivenliefhebbers geweest die hele sporthallen vol met duiven hadden met een overweldigende hoeveelheid rassen sierduiven. Van al deze bezoeken heb ik vele dia’s en foto’s gemaakt. Ik verzorg regelmatig lezingen voor verenigingen en clubs over een bepaald thema en zoek dan uit deze enorme verzameling leuke en interessante plaatjes.”
Door het lezen van alles wat maar met duiven te maken heeft, talloze hokbezoeken en bezoeken aan dierenparken over de hele wereld, het bezoeken van en keuren op internationale tentoonstellingen en het zelf fokken van de meest uiteenlopende sierduivenrassen, bezit Dick een enorme kennis van sierduiven maar ook van wilde duivensoorten. Hij is dan ook een vraagbaak voor velen. Ook zijn lezingen die met veel humor worden gebracht, worden veel en graag bezocht. Dick; “Ik heb mazzel gehad dat ik de mogelijkheid heb gekregen om zeldzame en exotische sierduiven van over de hele wereld te fotograferen. Mijn foto’s worden gewaardeerd door duivenliefhebbers en verzamelaars over de hele wereld, waardoor vele deuren voor mij open gaan die voor anderen gesloten blijven.”
Sierduiven worden al minstens 3500 jaar gehouden zo blijkt uit wandschilderingen die gevonden zijn in de tombes van de Farao’s in Egypte. In de loop der tijd zijn er talloze rassen van sierduiven ontstaan, elk met hun eigen unieke kenmerken en kleurpatronen. Tot op de dag van vandaag is het fokken en exposeren van sierduiven nog steeds een populaire hobby over de hele wereld. Ik vroeg Dick hoe het met de sierduivenhobby heden ten dage in Nederland is gesteld. “Hier in Nederland en de ons omringende landen loopt de sierduivenhobby hard terug. Overigens is dat net zo in de postduivenwereld en andere kleindierhobby’s. Voor de sierduivenfok zal dat betekenen dat er rassen zullen verdwijnen. Op de lijst met zeldzame huisdierrassen staan nu al 16 Nederlandse sierduivenrassen waarvan voor 4 rassen de situatie kritiek is. Er zijn nu nog zo’n 900 sierduivenfokkers, dat is nog maar een kwart van het aantal fokkers dat ons land telde in de jaren 70. Het fokken van sierduiven komt steeds meer in handen van specialisten en zakenlieden. De veelal oudere hobbyfokkers komen op een leeftijd dat hun gezondheid te wensen overlaat en stoppen met de hobby of overlijden. Wekelijks ontvang ik wel één of meerdere overlijdensberichten.”
Zo lang zijn gezondheid het toelaat gaat Dick door met de fascinerende wereld van sierduiven vast te leggen en te delen met anderen. Ik hoop dat hij nog vele foto’s zal maken want er zijn maar weinig mensen die de schoonheid en diversiteit van zeldzame sierduiven zo meesterlijk kunnen vastleggen als hij.
