,,Ergens moet je er een link mee hebben, anders begin je er niet aan. Duivensport is een dure en moeilijke sport die veel tijd vraagt. Daar komt bij dat de jeugd van tegenwoordig liever achter de computer zit.'' Udenaar Jan van den Berg, voorzitter van de Udense postduivenvereniging Welkom, maakt het niet mooier dan het is. Maar hij zegt er meteen bij: ,,Het is een ontzettend léuke en fascinerende sport, waar je een kick van krijgt. Het is zo mooi om een duif na zijn vlucht weer thuis te zien komen. Het is fijn en rustgevend om deze dieren te trainen en te kweken." Van den Berg (69) gaat er dan ook mee door, dat doet hij al een halve eeuw lang.
Van den Berg is een uitzondering. Vroeger floreerde de duivensport, waren er wekelijks 100.000 mensen in het land die hun vogels lieten uitvliegen. Elke wijk, elk dorp had zijn eigen club of clubs. De postduiven werden ergens losgelaten, waarna gekeken werd welke dieren het eerste weer thuis arriveerden. De winnaar is de duivenmelker van wie de duif de afstand tussen losplaats en duivenhok met de hoogste gemiddelde snelheid aflegt. Anno 2018 is het ledental van de Nederlandse Postduivenvereniging gedaald tot ongeveer 17.000. Ja, ook in deze regio wordt de belangstelling voor de sport steeds kleiner.
,,Ik heb de duivensport van mijn vader meegekregen, terwijl mijn zoon het op zijn beurt weer van mij heeft overgenomen. De liefde voor het dier zit in ons. Mijn schoonzoon zit ook in de sport. Die kwam wel eens bij ons over de vloer en toen ontdekte hij nog een duifje, mijn dochter", lacht Van den Berg.
Verbazen
Postduiven zijn erg slimme dieren die je verbazen, vertelt Van den Berg. ,,In zekere zin zijn ze slimmer dan mensen. Als je een mens ergens geblinddoekt dropt, zal hij de weg niet terug kunnen vinden. Een duif lukt dat wel. Hoe, dat is hun geheim, dat is nog nooit ontrafeld." Van den Berg vindt het jammer dat veel mensen vooroordelen koesteren over duiven, ook iets waar de sport last van heeft.
,,Mensen denken dat die beesten alles onder poepen. Dat zijn dus niet onze postduiven. Die willen we topfit houden, zij krijgen speciaal geselecteerd voer. Die poepjes raak ik met mijn vingers aan, dat is niet die witte drek van andere vogels. En vliegend poepen ze niet."
Een jaar of tien geleden telde de Udense vereniging nog zo'n honderd leden. ,,Maar dat waren nog wel allemaal mensen uit Uden zelf." Nu telt de club nog zo'n tachtig leden. ,,Dat lijkt best veel ware het niet dat de club is uitgebreid met veel mensen uit de regio. Overal zijn clubs in de streek verdwenen of dreigen ze het loodje te leggen. Daarom hebben we nu bijvoorbeeld ook leden uit dorpen als Nistelrode, Boekel en Odiliapeel." Hun gemiddelde leeftijd is 64 jaar.
,,We proberen er het beste van te maken, zwemmen tegen de stroom in, organiseren nog zoveel mogelijk activiteiten. Want het sociale aspect vinden we ook heel belangrijk." Niet alleen is de belangstelling voor de sport tanende, ook hebben de duivenmelkers volgens Van den Berg veel last van slechtvalken die in groten getale in Nederland worden uitgezet. ,,Die eten onze duiven op. Heel erg vervelend, want die slechtvalk hoort niet in onze steden of dorpen thuis."
Erfgoed
De duivensport is eind 2017 aangewezen als Nederlands immaterieel erfgoed. Op de lijst van dat erfgoed staan tradities die van generatie op generatie worden doorgegeven. Bij de duivensport is dat al zeker honderd jaar het geval. Postduivenorganisatie NPO wil een plan maken om het erfgoed 'levend te houden en toekomst te geven'.
Wat kan het tij voor de noodlijdende duivensport keren? Van den Berg: ,,Publiciteit is heel belangrijk, positieve publiciteit. Daar schort het aan. Dat zou moeten veranderen, daarom werk ik graag aan dit interview mee. Ik hoop andere mensen ermee te inspireren."
BRON
