Dit waren de bekende woorden van ene meneer Bemelsmans een typetje dat Cabaretier Toon Hermans zo onnavolgbaar neerzette.
Hij speelde als een goochelaar de truc met de duif, maar de duif voor zijn goocheltruc had te lang in het zwarte doosje gezeten.
Vermoedelijk gestikt, want een duif kan wel een poosje zonder eten en drinken.
Daar zijn al veel postduivenhouders achter gekomen als ze een duif vergaten uit de mand te halen om in te korven.
Tot er na een aantal dagen een vreemd geluid uit de mand kwam, en de duif er nog bleek in te zitten.
Een duif kan wel tegen een stootje.

Oude duiven komen soms na weken van omzwervingen weer terug.
En vaak zien ze er nog goed uit.
Ze lijken zich zelf goed te kunnen redden in de natuur.
Anders blijkt het te zijn met de zelfredzaamheid van jonge duiven.
Als die de dag na lossing niet terug zijn lijkt het heel moeilijk voor ze te worden.
Ik denk dat het met de ervaring te maken heeft.
De jonge duiven zwerven rond en uiteindelijk gaan ze verloren.

Op de Groningse duiventuin staat bij liefhebber Henk een grote mand.
’Verdwaalde duiven’ staat op het schuifje waar achter zich de ingang bevindt
Twee keer per week wordt de mand geleegd door Wim.
Wim heeft een centraal hok en doet er veel aan om de duiven weer op hun plaats te krijgen. (onlangs stond er nog een groot compliment voor hem in dit blad)
Henk verzorgt de duiven tot Wim weer langs komt.
Ik vind het een goed initiatief van beide heren, en reuze sportief van Henk dat hij zijn tijd hiervoor beschikbaar stelt.
Al heel wat liefhebbers hebben op deze manier hun duif terug gekregen.
Onlangs kreeg ook ik bericht van een jonge duif.
Van Dijken uit Amersfoort belde mij het telefoonnummer van de liefhebber waar mijn duif zat door.
Dit ondanks dat ik de duif bij het N.P.O. op mijn naam had laten registreren, zeker een foutje?
De duif bleek in Buitenpost te zitten.
Ik maakte een afspraak met de Friese liefhebber dat ik hem zal halen.

De volgende dag ben ik naar Friesland getogen.
Het adres klopte niet wat dat de Friese liefhebber mij telefonisch had doorgegeven.
Maar na wat denk- en zoekwerk kwam ik in een straat die veel op de naam leek die ik op mijn papiertje had geschreven.
Op de voorgevel van het huis prijkte een duif.
’Dit zit wel goed’ dacht ik.
Een blonde jonge man deed de deur open.
’ U komt van ver meneer, wilt u een kop koffie’ zei hij.
Dit sloeg ik niet af. Tijdens de koffie kwam ik er achter dat hij de duif bij het plaatselijke station gevangen had.

Zelf was hij met achtendertig jongen begonnen en had er nog maar veertien over.
We babbelden nog wat verder tot we mijn duif gingen halen.
Het beestje zag er nog goed uit en had vermoedelijk na een paar dagen verzorging mijn hok wel gehaald.

’Ben ik je nog wat verschuldigd?’ vroeg ik aan hem.
’Twee jonge duiven’ zei hij zonder te blozen.
Ik stamelde nog van dat het kweekseizoen voorbij was.
Het kon hem niets schelen.
’Maar ik kweek dit jaar niet meer’ zei ik tegen de blonde Fries.
’Dan 2005 het liefst een paar winter jongen’,  zei hij.
’Ik heb je adres’ zei ik tegen hem ’we zien dan wel verder’.

Angstvallig hield ik het mandje met de duif achter mijn rug want ik kreeg de indruk dat hij ook wel belang bij deze duif had.
Ik bedankte hem voor de goede zorgen en maakte dat ik weg kwam, dit had ik nog nooit meegemaakt.
Blijkbaar reed ik op de provinciale weg te snel terug naar Groningen.
Een aantal tegenliggers knipperde met de lampen van hun auto.
Dit is voor mij altijd een reden om wat langzamer te gaan rijden.
Nog geen twee kilometer verder stond de flitser verstopt achter een struik.
Toch leuk als je door je mede weggebruikers gewaarschuwd wordt.
Niet dat ik altijd te hard rijdt, maar het overkomt me wel eens.

Toen ik nog een tiental kilometers voor Groningen was, zag ik een duif aan de kant van de weg liggen.
Ik zette de auto langs de kant en liep naar het slachtoffer toe.
Mijn vermoeden was juist en het bleek om een  postduif te gaan.
Ik heb het ringnummer genoteerd en de duif in de berm gelegd.
Deze duif had niet zoveel geluk als de duif van jeugdlid Mark uit Bedum.
Die veroorzaakte een file op de A6 tussen Emmeloord en Lelystad.
Met op zijn hielen een paar agenten die uiteindelijk kans zagen de duif te pakken te krijgen.
Door dit heldhaftige ingrijpen van de politie zat die duif nu weer veilig in Bedum.
Maar voor de duif die ik vond was het te laat.
Toen ik ‘s avonds de eigenaar van de duif  belde, had ik een trieste mededeling voor hem:’De duif is dood, meneer,  hij heeft zeker te lang op het zwarte asfalt gezeten…..’
 

 Uit het Duivenleven gegrepen                                                          P.J. Gelderman

Al eerder heb ik een artikel geschreven over de verluchting van een duivenhok. Naast goede duiven staat dit op het verlanglijstje van elke duivenliefhebber. Sterker nog; de beste duiven zijn hooguit middenmoters op een slecht hok en het gevaar voor ornithose is levensgroot. Hoe vaak kwam ik niet op hokken waar de doffers op de grond zaten ( want op het laagste punt is de meeste zuurstof). Ze vochten niet meer met de concurrent en ze koerden niet meer. Het waren allemaal vrienden geworden. En als je dat ziet, dan moet er direct een lampje gaan branden. Het is mis. Helemaal mis.

De dierenarts We kunnen dan wel geneesmiddelen geven, maar uiteindelijk lost het niets op. We verhelpen daarmee niet de oorzaak van het probleem. Ben ik dan tegen geneesmiddelen en tegen de dierenarts? Absoluut niet. Ik ben er zelfs een voorstander van dat de liefhebber zo mogelijk regelmatig de dierenarts bezoekt. Niet om daar potten vol geneesmiddelen te halen, maar om de duiven te laten controleren op ziektes. Als er een ziekte is bij de duiven, dan moeten we kuren met het best werkende geneesmiddel, of we moeten besluiten de duif van het hok te verwijderen. Alleen voorbehoedend geneesmiddelen geven. Daar heb ik de nodige vraagtekens bij. Als er dus te vaak ornithose is op een hok, dan is het veel verstandiger en goedkoper hamer en zaag ter hand te nemen. Maar hoe is dan de volgende vraag. Want de liefhebber weet zelf vaak niet hoe dat moet en de leden in de club kunnen alleen maar zeggen hoe zij het hebben. De experts zijn schaars en soms erg duur. Je kunt geen studie volgen voor de verluchting van duivenhokken. Het is dus ervaring en nog eens ervaring opdoen. Ik heb indertijd al eens een open dag mogen organiseren, om liefhebbers verder te helpen. De ideeën van toen werken hier en daar wel. Toch is op dit gebied ook nog een lange weg te gaan. Daar waar het niet wil lukken met de duiven, is het hok voor 9 van de 10 keer de hoofdschuldige. Hebt u nooit problemen met uw hok en zijn de prestaties altijd goed, stop dan direct met het lezen van dit artikel. Goed is goed, niets meer aan doen. Ook al is de verluchting van uw hok tegen alle regels in. Als het functioneert, functioneert het. Tijd dus om nieuwe ideeën uit te wisselen. Niet dat ik u de waarheid wil verkondigen, maar ik wil een poging doen, om slechte hokken een stapje verder te brengen. Ik kom op veel hokken waar de pannen erg aansluiten. De lucht kan er niet tussendoor, alleen maar uit de nok. Bij de Oudhollandse pannen kan dat wel. Bij warm weer draaien die hokken vaak goed. De hokken met de afgesloten pannen hebben het dan juist vaak moeilijk. Maar ja, Oudhollandse pannen, golfplaten en platte daken willen we niet meer. We moeten een hok met veel lucht in de kap. Ja, en toen zijn de problemen begonnen. Veel NPO winnaars hebben het in de reportages altijd over veel lucht op het hok. Lucht, lucht, lucht. We moeten ons dan wel realiseren, dat dergelijke vluchten in juni, juli en augustus plaats vinden. Maar in april en mei zijn de dag en nachttemperaturen vaak heel anders.

Gevoel moet goed zijn Ons eigen nieuwe hok in Vries draaide ook voor geen meter. Het was er klam en kil. De schimmel stond hier en daar op de wanden. We hadden een systeem K, maar dat functioneerde bij ons niet. Ik heb toen foto´s gemaakt bij Bennie van Dijk en het hok bijna net zo aangepast. Bennie is een kanjer als het om hokken gaat. Hij gaf ons nog een aantal goede tips mee. Het lukte. Het hok is nu perfect en de schimmel verdwenen. Het is verstandig in het voorjaar eens een middagje te besteden aan de verluchting op het duivenhok. Het moet voor ons aangenaam zijn op het hok. Er mag geen trek zijn en het mag er niet tochten. Dat voelt voor ons niet fijn en zeker niet bij de duiven. Als dat het geval is, dan moeten we het hok aanpassen.
Verschil in dag en nacht temperaturen Bij een koud voorjaar lopen de dagtemperaturen wel wat op, maar koelt het ’s nachts flink af. Soms zelfs tot onder het vriespunt. Als de temperaturen in het hok meer dan 7 graden verschillen, zullen we maatregelen moeten nemen. Niet bij de duivinnen, maar wel bij de weduwnaars. Want die zijn daar het gevoeligst voor en kunnen bij te grote verschillen helemaal niet in vorm komen. Je kunt tegenwoordig temperatuurmeters kopen, die de hoogste dag en nachttemperatuur aangeven. Zo kun je zien hoe goed je hok is in het voorjaar.

De stand Een duivenhok moet eigenlijk op het zuidoosten gericht staan. Dan krijg je ´s morgens zon en als het heet wordt, verdwijnt de zon op de zijkant van het hok. Maar ja, vaak is er geen gelegenheid het hok ideaal neer te zetten. Dan moet je op een andere manier zorgen, dat je de zon in het hok krijgt. Op de vloer van het hok wel te verstaan. Jonge duivenhok mag wel op het westen gericht zijn. Die krijgt dan alleen de late zon en dan wordt het niet te warm in zo´n hok. Alhoewel….als het een slechte zomer is zou zuidoost weer beter zijn in verband. Ja, zo blijf je aan de gang. Er is altijd wel iets en 100% ideaal krijg je het zomaar niet. Ook is het ene jaar beter dan het andere jaar. Sommige liefhebbers presteren bij mooi droog zomerweer beter en anderen juist bij koeler weer.
De ramen De ramen moeten 1/3 deel van het vloeroppervlakte uitmaken. Te grote ramen verbranden te veel zuurstof in het hok en te kleine ramen laten te weinig warmte binnen op de vloer van het hok. Als de zon de vloer verwarmd, zal dat zorgen voor opstijgende lucht. Is de ruimte van een afdeling dus 2 x 2 m², dan moet het raamoppervlakte 1,33 m² zijn. De ramen moeten niet helder zijn, want dan ziet de weduwnaars buiten alles vliegen en wordt onrustig. Smeer er daarom b.v. heel lichtjes wat witte kalk op.
Luchtvochtigheid De luchtvochtigheid is ook een goede graadmeter. Als het te droog is op het hok, kun je gemakkelijk aantasting van de slijmvliezen en dus ornithose klachten krijgen. Vochtige en klamme hokken willen ook slecht presteren. Om een en ander te controleren, hebben we de hygrometer uitgevonden. Deze moet ergens tussen de 60% en 80% staan. Gemakkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk, want in een beetje zomer gaat de meter al gauw onder die waardes liggen. Gaat de meter naar 40% of 30%, dan zullen vocht op het hok moeten aanbrengen. Je kunt b.v. de wanden nat maken, een emmer water in een lege broedbak zetten, natte dweilen neerleggen, een stuk doorweekt zachtboard in de luchtingangen leggen,
etc. Is de luchtvochtigheid te hoog, dan kun je met een schakeling maken met je vloerverwarming. Zodra de luchtvochtigheid boven de 80% komt, zal de verwarmingsplaat aanspringen. Dit moet echter niet worden overdreven. Het moet alleen gericht zijn om het vochtgehalte wat te verminderen. Een andere mogelijkheid is wellicht om lichtpannen te plaatsen, waardoor er meer zon op de vloer terecht komt. Wordt het te gek, dan kun je met een simpel verduisteringsrolgordijn de zon weren. Wie het best reageert op veranderde omstandigheden, creëert een voorsprong.

Boven het plafond Iedere afdeling dient voor zichzelf te verluchten. Daarom is het verstandig om elke afdeling tot aan het plafond dicht te maken. Dat kan met landbouwplastic, met zachtboard of triplex. Het hoeft geen duur materiaal te zijn. Hoofdzaak is dat de luchtstroom boven de plafonds niet met elkaar in verbinding staan. Des te langer het hok is, des te meer luchtverplaatsing is er ook. De lucht kan zo van het ene vertrek naar het andere waaien en dan komt het dus niet goed. Elke afdeling dienen we te kunnen regelen. In veel duivenhokken zit een plafond en een verluchtingsopening van 40 tot 80 cm, al dan niet met schuiven erin. Een groot plafond kan ook nadelig zijn. Als de zon flink gaat schijnen, gaan de prestaties bij veel hokken n.l. achteruit. Hoe kan dat? De dakpannen worden zo warm, dat het op het plafond boven de duiven warmer wordt dan in het hok zelf. De opstijgende lucht in het hok kan dan niet weg omdat het boven nog warmer is. Zodoende blijft die warme lucht maar circuleren en wordt het benauwd (weinig zuurstof + stikstof van de mest) in het hok. Als u daarmee zit kunt u b,v, een temperatuurmeter op de zolder leggen en eentje in het hok hangen. Is de temperatuur op de plafonds hoger dan in het hok, zult u hamer en zaag ter hand moeten nemen. We kunnen ook doorslaan in onze ijver om hokken te bouwen met een grote zolder. Is de ruimte boven het plafond n.l. groter dan de ruimte in het hok, dan krijg je druk van boven en zal het moeilijk zijn om de juiste aanpassingen te doen. We hebben het dan over hokken met ± meer dan 8 pannen boven elkaar.

De nok De lucht moet er op het hoogste punt weer uit, warme lucht stijgt naar het hoogste punt. De nok werkt als een schoorsteen van een huis. Kijken we nu eens naar de houtkachel. Die heeft onder een hele kleine smalle luchtopening, terwijl de schoorsteen groter is. Lucht gaat altijd van klein naar groot. Altijd. Zet maar eens een raam wagenwijd open en een buitendeur op een kier. Er kan toch genoeg lucht via het raam naar binnen zou je zeggen. Maar ga maar eens vlak voor de kier in de deur staan. Dan weet je wel wat ik bedoel. Daarom moet de nok altijd een grotere opening hebben als de luchtingang. Is de luchtingang groter dan de nok, dan komt de lucht er via de nok naar binnen en slaat in het hok om er vervolgens bij de grotere luchtingang weer uit te gaan. En dan moeten we natuurlijk niet hebben. Mijn advies is om naast de (horizontale smalle) noklat tot aan de pannen een opening te hebben van 2 cm aan beide zijdes. In totaal dus 4 cm opening in de nok. De nokforst moet niet afsluiten. de lucht moet er goed uit kunnen. Is de nok te weinig open, dan kan de verbruikte lucht en stofdeeltjes er onvoldoende uit. Je krijgt dan een slecht milieu op je hok.

De schuiven Er zijn veel hokken met een plafond en schuiven. Op deze wijze kun je de binnenkomende luchtstroom regelen. Heb je ook glazen dakpannen, dan kun je ook nog eens de hoeveelheid
licht en warmte regelen. Heel handig als je aan het einde van de week vorm wilt hebben. Je moet er dus mee spelen om resultaat te hebben. ’s Nachts kunnen de schuiven in het voorjaar bij de weduwnaars meestal wel dicht of bijna dicht om de warmte vast te houden. Ideaal voor mensen die dagelijks thuis zijn en die graag bezig zijn. Hopeloos voor mensen die overdag moeten werken, want je hebt gedurende de dag geen enkele controle tijdens weersveranderingen. In dergelijke gevallen raad ik dan ook een heel ander en gemakkelijker systeem aan.

De luchtinvoer Een goed functionerend verluchtingssysteem heeft meestal één luchtingang en één uituitgang. Het is de bedoeling dat de aanwezige lucht in het hok ververst wordt. Als er teveel duiven op een afdeling zitten heb je vaak een probleem. Het hok kan dan goed zijn, alleen het aantal bewoners is teveel. Als je in de huiskamer van je eigen woning zit en het is er aangenaam, dan heb je een woonkamer die goed gebouwd is. Als je nu eens 25 mensen uitnodigt voor een feestje en al die mensen bevinden zich in diezelfde woonkamer, dan zijn de ramen zomaar beslagen en wordt de roep om ramen open te zetten groot. Is die woonkamer dan ineens niet meer goed? Welnee, er zijn teveel bewoners in de kamer. Roosters onderin het front van het hok kunnen gemakkelijk zorgen voor kou over de vloer. Daar ben ik dus geen voorstander van. Dat kan gemakkelijk ornithose klachten veroorzaken. Liever een smal rooster onder het raam, wat regelbaar is en wat ook helemaal dichtgezet kan worden.
Luchtgeleiding De lucht komt bij veel hokken net onder de dakpannen via de verluchtingsstrook binnen. Ik adviseer die strook niet groter te maken dan 3 tot 4cm. Een afdichtplank kan voorkomen dat de lucht rechtstreeks in het hok komt. Zo wordt de wind gebroken, alvorens het hok binnen te komen. De lucht moet geleidelijk het hok inkomen. Er moet verversing van zuurstof optreden, meer niet. Ik ben er een voorstander van om de luchtstroom wat naar boven te geleiden met een plankje triplex. Dat plankje moet ongeveer net zo lang zijn als de luchtopening is. De lucht wordt zodoende gedwongen direct omhoog te gaan en kan dan nooit meer rechtdoor naar de duiven. Het grootste gedeelte verdwijnt direct weer via de nok. Door die luchtbeweging wordt de opgewarmde lucht die zich bij de duiven bevindt ook meegenomen. Te zien als het hok op de vlakte staat of ingebouwd is in een woonwijk. Allemaal zaken die we critisch moeten bekijken. Elk hok is uniek op de plek waar die staat. Zo kan het functioneren en als het dat doet, dan is het goed. Maar vaak lukt het met een dergelijk systeem niet. Ik was eens bij een liefhebber , waar het altijd goed functioneerde. Ineens ging het voor geen meter meer. Hij had niets aan het hok verandert en toch… Ik vroeg hem wat er rondom het hok was veranderd Niets zei hij. Helemaal niets. Ik vroeg door en opeens zei hij: ach ja ik heb alle hoge coniferen achter het hok opgeruimd. Zo heb ik beter zicht op de duiven. Kijk, daar hebben we het al. De wind heeft nu vrij spel op het hok en de omstandigheden zijn helemaal veranderd.
De lucht komt op veel hokken vaak aan één kant het hok binnen, meestal is dat de voorkant. De achterkant moet in de meeste gevallen dan dicht zijn om turbulentie van de luchtstroom te voorkomen. ( behalve bij het “varkensschuur systeem”) Dat zorgt n.l. voor neerslaande lucht en niet voor stijgende lucht. Als het hok erg op de wind staat, kan men ook de verluchting van achteren maken en voor dicht te doen ( of het varkenschuur systeem toepassen) . Als twee raampjes tegenover elkaar open staan, ontstaat er tocht. Daar kan geen mens maar ook geen dier tegen. Zorg er dus voor dat zoiets ook niet in het hok gebeurt. In een volgend deel zal ik enkele tekeningen maken met een mogelijke ideale verluchting.

Het raam De ramen gaan vaak net verkeerd om open. We kunnen een raam gebruiken om extra zuurstof toe te dienen als dat nodig is. Als het warm is dus. De meeste ramen gaan naar buiten open en hebben een schanier aan de bovenkant. De lucht “valt” dan als het ware naar binnen. Ik stel voor om dat net andersom te doen, dus naar binnen vallend met de schanier aan de onderzijde. Net een WC raampje. Dat raam kan ongeveer 2 tot 3 cm openstaan als het warm weer is. Op deze manier duwt de wind tegen het raam en wordt automatisch mee naar boven geleid. De raamopening dient het liefst wel een meter van de bodem af te zitten, anders krijg je toch teveel trek naar de duiven toe. ’s Avonds worden de ramen natuurlijk weer gesloten.
Controle Als je wilt controleren of de luchtstroom in het hok goed is, kun je verschillende dingen doen. Doe de duiven uit het hok en steek in het hok onder de verluchting een krant aan alle vier de zijdes aan. Zie je de rook circuleren en rondgaan ( rondom de krant) , dan is het niet goed. Zie je de rook geleidelijk wegtrekken via het plafond dan is het goed. Steek een sigaret of sigaar aan en ga vlak voor de broedhokken staan. De rook dient dat heel geleidelijk langs het plafond weg te trekken. Blijft de rook een beetje hangen, verhoog dan het plafond 1 tot 2 cm aan de voorkant zodat de lucht gemakkelijker afgevoerd kan worden. Zorg dat de ventilatieopening altijd zo ver mogelijk bij de duiven vandaan is. Ga ’s avonds naar de duiven en krul de broekspijpen op. Ontbloot ook de nek. Ga vlak voor de broedhokken staan. Je mag nu geen tocht voelen langs de benen en langs de nek. Als dat wel zo is : timmeren of anders wordt het waarschijnlijk veel medicijnen kopen. Ligt er altijd veel stof op het plafond en of aan de zijwanden, dan is dat een teken dat er geen trek is. Zie je het langs de bovenkant van de hoogste rij pannen aan de buitenkant wit worden, dan is dat een teken dat de stof goed wordt afgevoerd. Ik heb verschillende keren met de ons welbekende hokkenbouwers gesproken over een betere verluchting met tussenschotten boven het plafond. Dat kost echter geld en dan is het hok niet meer concurrerend…. Wij maken het hok zoals de duivenliefhebber dat wil. Ja, sorry hoor. Hoeveel duivenmelkers hebben daar nou verstand van? De hokkenbouwer zou toch ook de verluchtingsspecialist moeten zijn? Waar gaat het nou eigenlijk om?
Droge bodem Zorg voor een goede ventilering onder het hok zodat de vloer droog blijft. Een dubbele vloer is aan te bevelen. Ook de binnenkant van het hok moet het vocht goed opnemen. Mijn advies is om de vloer te maken van berken triplex. Verwerk geen dakleer of geïmpregneerd hout. Dat zorgt bij warm weer voor veel chemische stoffen en dat is funest voor de luchtwegen.
Verluchting fondhokken Fondhokken moeten meer open zijn dan vitesse/midfond hokken. Waarom? Omdat de vluchten voor fondduiven pas in juni , juli en augustus plaatsvinden. Dan heb je vaak warme weersomstandigheden en geen koude nachten meer. In het voorseizoen worden dergelijke duiven getraind. Of die duiven dan vroeg komen of wat later, interesseert de liefhebber niet. Het gaat hem om de trainingsombouw. De duiven moeten kilometers maken en meer inhoud krijgen. Als het er op aankomt is er veel zuurstof in het hok nodig. Ook wordt de fond vaak op
nest gespeeld. Dan zitten er in een broedbak niet 1 duif maar vaak 3 of 4. Die gebruiken allemaal zuurstof en dus mogen de ramen aan de voorkant overdag wel open als de wind er niet te veel op staat.
Automatische verluchting Bij jonge en oude duiven zie je ook wel automatische verluchtingssystemen. Daar zijn er verschillende van. Als je veel jonge duiven op een afdeling hebt, kan dat wel een goede oplossing zijn. Als je per vierkante meter een duif of 3 houdt, dat heb je geen problemen met te weinig zuurstof. Dergelijke systemen zie je ook wel bij de oude duiven. De systemen die de lucht uit het hok zuigen zorgen weer voor veel verse luchtaanvoer. Het probleem is dat de vele binnenkomende lucht vaak te koud is en daarom is het kil in het hok. Een weduwnaar heeft echt warmte nodig om in vorm te kunnen komen. Ik kom dan ook zelden op hokken waar dit goed functioneert. Natuurlijk kun je ook voor kiezen om de afzuigers slechts 10 minuten per uur te zachtjes laten werken of volop als de duiven trainen en dus niet op het hok aanwezig zijn.

Jonge duiven Jonge duiven zitten vaak met veel te veel in een hok. Daardoor voelen veel jonge duiven zich niet thuis op zo´n hok en blijven weg. Waarom? Elk dier heeft een territorium nodig en als die er niet is omdat we met zo velen zijn, zal hij of zij een andere plek zoeken. Bij te veel duiven in het hok is er vaak ook te weinig zuurstof aanwezig. De volgende oorzaakwaarom veel duiven wegblijven. We verliezen ´s zomers soms veel jongen door ziekte of andere oorzaken. En dan is de reactie; volgens jaar kweek in nog meer jongen. Dan kan ik er tenminste een aantal overhouden om aan te kunnen sluiten. Het tegenovergestelde is echter vaak waar. Het is dan juist beter minder duiven te kweken uit meer bewezen duiven. Die zullen gemakkelijker een leuke plek vinden in het hok en zich thuis voelen. Dan is er meer lucht per duif en….niet te vergeten…meer aandacht van de liefhebber. Die ziet eerder als er iets is, als een duif gemotiveerd is of als er ziekte dreigt.
De ren Het wordt steeds populairder om een grote ren voor het jonge duivenhok te bouwen. De jongen zitten er overdag in en zien er vaak perfect kerngezond uit. In ben er een voorstander van om de jongen overdag in de ren te doen en ´s nachts in het hok. Ook al om allerlei ongedierte te weren. Als de duiven in de ren zijn, moeten de schuiven in het hok helemaal dicht. Waarom? Dat hebben we al besproken. De lucht komt binnen via de kleinste opening en wil er bij de grootste opening weer uit. Dus: de lucht komt dan binnen via de nok en verdwijnt via de ramen naar buiten. Duiven die in de raamopening zitten, zitten in de tocht. Dat is niet echt gezond. ´s Avonds als het hok dicht gaat, moeten de schuiven weer open. Om natte duiven en problemen met de slijmvliezen (ornithose) te voorkomen adviseer ik de beide zijkanten en de bovenkant van de ren af te sluiten. Alleen de gehele voorkant is open. Dat voorkomt dat de duiven te veel in de wind zitten en nat worden. Zo creëren we het “open doos systeem”. De lucht komt er in grote getale voor in en gaat er daar ook weer uit. Duiven zitten en liggen graag in de zon. Maar rechtstreekse zon veroorzaakt problemen met de bovenste luchtwegen en zorgt ook voor taai slijm. We zien dan ook vaak het vliesje verschijnen. Wij moeten ons zelf beschermen tegen de felle zon en u moet de duiven daar ook voor beschermen. Als de vluchten beginnen dan adviseer ik de duiven binnen te doen. Te veel licht overdag bevordert de pennenrui. Zorg dan wel voor veel lucht in het hok. Jonge duiven zijn n.l. geen
weduwnaars die rustig in hun bak liggen. Ze willen zich vermaken in het hok, zoeken naar uitdagingen, een eigen plekje en voedsel. Daarom is er veel beweging in een jonge duivenhok en daarom is daar meer zuurstof nodig. Geef hen voldoende uitdaging en zorg voor motivatie. Het moet gezellig zijn in een jonge duivenhok. Zet dus gerust iets vreemds in het hok, doe niet meer zitplaatsen open als er jongen zijn, timmer eens wat schapjes aan de kant en doe eens te veel bakken dicht.
Als jij het nog snapt, dan snap ik het ook. Ja, het is niet eenvoudig een goed hok te maken voor je duiven. We moeten met zoveel dingen rekening houden. Het is dan ook een uitdaging om een hok te bouwen of verbouwen die gemakkelijk is en die past bij ons zeeklimaat. In het voorjaar zal het de nachttemperaturen moeten drukken, zodat de warmte zo veel mogelijk in het hok blijft. Overdag zal het niet te warm en vooral niet zuurstofarm mogen zijn. Ik was al enkele keren in Spanje en op Gran Canaria bij verschillende liefhebbers. Daar kennen ze geen glas. Alle ramen zijn voorzien van wat draadwerk ervoor (tegen ongedierte). Het wordt daar ´s nacht dan ook nooit koud en overdag is het dan wel warm, maar als alle ramen open zijn ( open doos systeem) kan er voldoende zuurstof in en uit. In ons klimaat is het wellicht verstandig het hok te isoleren. Na de vele bezoeken aan Bennie van Dijk, ben ik inderdaad een voorstander geworden van het “varkensschuur systeem” maar dan met isolatie.
Wat houdt dat systeem in? Voor de broedbakken een korte zolder die niet langer is dan de diepte van de broedbak. Meestal is dat 40 cm en als het kan iets schuin oplopend. De rest wordt allemaal gaas of latjes. De pannen worden geïsoleerd met dupanel, een sterk isolatiemateriaal van ongeveer 4 cm dik. De platen worden tussen de spanten gedrukt. Maar er blijft wel ruimte tussen de dakpannen en de isolatie. Ongeveer 4 cm. Zo stijgt de buitenlucht op tot in de nok. Onder alle bovenste dakpannen komt een knijper, zowel voor als achter. De wind kan er dus zo doorheen waaien en de verbruikte lucht meenemen. Uiteraard dienen we weer rekening te houden met de stand van het hok, de ligging en de omstandigheden. Die dienen aangepast te worden en dat is de hand van de vakman. Toch is een dergelijk hok vaak al voor 90% al goed en zorgen de aanpassingen van de meester nog voor de puntjes op de i.
Uiteraard zijn er meerdere hoksystemen, maar ik wil het hier maar eerst bij laten. Dit systeem past n.l. bij de meeste duivenhokken erg goed. Veel gewone duivenhokken met een gemiddeld hoge kap en zullen er veel baat bij hebben. Eenmaal klaar? Dan IS het ook klaar. Geen gedoe meer met schuiven en dergelijke. Onder alle omstandigheden functioneert zo´n hok erg goed.

Dan hier een hok met de lang schuin dak op de zonkant. Het is een van de moeilijkste hokken en daarom dit systeem met dupanel.
Luchtingang hier door het raam iets open te zetten en de lucht naar boven de begeleiden. De luchtingang onder de pannen moet open en ook afgesloten kunnen worden. Zo heb je verschillende mogelijkheden en kun je zien wat het beste functioneert. Willem met de waterpomptang, hamer en zaag wenst je veel succes met de verbouwing.

Willem Mulder.

DEEL 2.

De voorbereidingen

Het plan was deze mengeling(en) te testen in afdelingsverband en niet op nationale vluchten uit het oogpunt van concurrentievervalsing. Naast de testrapporten voor de convoyeurs werden ook testrapporten ontwikkeld voor de testhokken. Deze invulformulieren werden door Steven samengesteld. Hij verrichtte verreweg het meeste werk door de waarnemingen te verzamelen, uit te werken, te bespreken en zo nodig ook een corrigerend gesprek te voeren als de gemaakte afspraken niet of onvoldoende werden nageleefd.  

De testformulieren voor het transport

De convoyeurs dienden na elke vlucht een vragenlijst in te vullen met vragen zoals:

-hoe laat werd er van de verzamelplaats vertrokken naar de losplaats?

-waar en hoe laat werden er tussenstops gemaakt?

-wel/geen water gegeven tijdens de tussenstop?

-hoe lang duurde de tussenstop?

-hoe laat op de losplaats aangekomen?

-hoe laat voor het eerst water gegeven op de losplaats?

-hoe laat voer gegeven?

-eten de duiven goed?

-eten ze allemaal?

-wat laten ze liggen?

-hoeveel eten de duiven precies en wordt dat na verloop van tijd meer of minder?

-hoeveel drinken de duiven en hoeveel keer moet er water worden bij gegeven?

Alles met de bedoeling om te kijken waar nodig het welzijn van de duiven verder kon worden verbeterd.

De testformulieren voor op het thuis hok

Op het testformulier dienden de deelnemers ook in te vullen hoe de duiven door hen thuis werden voorbereid naar de vlucht toe. Verder werden een aantal zaken ingevuld zoals:

-hoe vlot kwamen de duiven als team thuis?

-hoe was de conditie bij thuiskomst?

-was er gewichtsverlies te constateren?

-waren ze dorstig?

-waren ze hongerig?

-hoe was de eerste mest?

-was er voldoende aandacht voor de partner?

-hoe was de mest de volgende dag?

-hoe was het herstel?

-wel of geen slagpennen op het hok gevonden tijdens de eerste dagen na thuiskomst?

-wel of geen dons rui?

-was er de volgende dag veel of juist weinig trainingslust?

Waarnemingen tijdens het transport en losplaats

De convoyeurs dienden zich te houden aan een vooraf afgesproken vertrek- en aankomstschema zodat de duiven steeds op dezelfde gezette tijden water en voer ter beschikking kregen. De verbazing bij de convoyeurs was groot toen er na het voeren steeds weer water moest worden bijgevuld. Dit was nog nooit eerder voorgekomen. Zeker niet bij lagere temperaturen in het begin van het seizoen. Dit bleef het geval tot en met de laatste vlucht. Wel bleef het kleinere voer de eerste twee transporten het langst liggen. Daarna werd alles direct goed opgegeten. De duiven deden wel langer over het opeten van het voer. Na een aantal vluchten bleek ook, dat er naast meer water ook meer voer werd gegeten. Zodoende werd eerst 25% en later zelfs 50% meer voer gegeven (22 tot 23 gram per duif). Dit voer werd allemaal opgegeten. De convoyeurs waren unaniem zeer tevreden over deze nieuwe transportmengeling.

Op de nationale overnacht vluchten werd een speciale mais mengeling getest (Franse mais, popcorn en Marano mais in gelijke delen). Dit om concurrentie vervalsing te voorkomen. De hoofd convoyeur van St. Vincent was enorm verrast hoeveel beter de duiven van afdeling 7 deze speciale mais mengeling aten in vergelijking tot de duiven van de overige afdelingen die de traditionele grote paardentand mais te eten kregen.

Waarnemingen bij de test hokken

Van de ingezonden rapportage formulieren werd steeds de beste en de slechtste uit het onderzoek genomen zodat een gemiddeld beeld ontstond. Uit de testen kon het volgende worden geconcludeerd: de duiven kwamen over het algemeen goed af. Er was nauwelijks gewichtsverlies. Geen dorst mits voldoende rust tijdens transport, na tijdige aankomst op de losplaats en als de regels strikt werden nageleefd. Goede interesse in de partner, goede mest, dons op de mest, goed herstel en prima eerstvolgende training. Zo wil iedere liefhebber zijn duiven graag thuis krijgen van de wedvlucht.

Op sommige vluchten werd er honger en dorst vastgesteld. Dit had steeds te maken met een te laat vertrek en te laat aankomen op de losplaats. Als de duiven te laat op de losplaats aankomen, dus onvoldoende rust krijgen en er na aankomst te snel wordt gevoerd, wordt er slecht gegeten en gedronken. Het overgebleven voer wordt bevuild en later niet meer opgegeten. Het gevolg is dat de duiven uitgedroogd en hongerig thuis komen met teveel gewichtsverlies. Ook is het voorgekomen dat er onderweg niet werd gerust en er dus geen extra water werd gegeven.

Bijzondere test
De eerste van de twee hete dagfond vluchten in het seizoen 2011 kende een zeer slecht vluchtverloop. De thuis komende duiven waren dorstig en hongerig met teveel gewichtsverlies. Bij de volgende hete dagfond vlucht (2 weken later) werd door Steven geadviseerd om de duiven over twee auto´s te verdelen en horizontaal en verticaal lege rijen manden voor extra frisse lucht en ventilatie open te laten. Ook werd het aantal duiven in de mand terug gebracht naar 18 stuks. Het verloop van deze vlucht was uitstekend en veel beter dan de vlucht verlopen van de overige afdelingen. Waarom?

Koolstofdioxide
Koolstofdioxide(CO2) in te hoge concentraties veroorzaakt een verzuring van het lichaam en beïnvloedt als zodanig sterk de prestaties. Het verstoort namelijk de omzetting van energie bestemd voor de spieren. Alle dieren, zo ook duiven, ademen CO2 uit met hun ademlucht. Dit moet worden verwijderd door de ventilatie in de duivenwagen. Het CO2-gehalte in de ingeademde lucht neemt toe bij onvoldoende ventilatie en bij veel duiven in de mand, of veel manden in de wagen. Het heeft dus zeker grote voordelen voor het welzijn van de duiven als de belading en de aantallen duiven in de mand bij warm weer wordt aangepast.

Conclusie
Als: 1) de juiste vertrektijden worden nageleefd, 2) aan de duiven tijdens de tussenstop(s) altijd water wordt gegeven, 3) het transport ´s middags uiterlijk om 14.00 uur op de losplaats is aangekomen, 4) de duiven direct van water worden voorzien en 5) de belading bij heet weer wordt aangepast, kenden de wedvluchten zonder uitzondering een uitstekend verloop. De transportmengeling werd door veel meer duiven gegeten waardoor er na de maaltijd veel meer werd gedronken. De duiven kwamen zo fitter thuis zonder dorst en honger.

Resultaten
De resultaten van diverse leden in de desbetreffende afdeling bleken ook op landelijk niveau veel beter te zijn dan in de voorgaande jaren. Diverse liefhebbers wisten zich te nestelen in de absolute kop van de landelijke competities bij WHZB en TBOTB.

Wetenschappelijk?

Bij een wetenschappelijk onderzoek zou een tweede container nodig zijn geweest waar de duiven alleen mais werden gevoerd. Dit was echter niet uitvoerbaar in de praktijk zonder aantasting van eerlijk spel. Immers: als de resultaten van een van de auto’s veel minder zou zijn geweest dan de andere, dan was Leiden begrijpelijk in last geweest. Dan zou men kunnen spreken van oneerlijke concurrentie. Toch moet je ergens beginnen. Zo werd ook door Steven al rond 1994 de eerste duiven container met mechanische ventilatie ontwikkeld. Soms kan het niet anders dan even flink doorbijten in een nieuwe, totaal andere situatie om een verbetering te bewerkstelligen. En wat is het uiteindelijke resultaat? Elke container is vandaag de dag voorzien van een mechanisch verluchtingssysteem en van de nodige extra’s want de ontwikkelingen in de duivencontainerbouw zijn gelukkig niet stil blijven staan. Hetzelfde geldt voor het ontwikkelen van de Lossingswijzer in 1998, ook door Steven, die heeft geleid tot aanzienlijke verbeteringen en veranderingen op het gebied van het lossen. En de duiven zijn er meer dan wel bij gevaren daarover bestaat allang geen enkele twijfel meer.

De huidige situatie

Tot zo ver de resultaten van de eerste testen van ruim tien jaar geleden. Steeds meer afdelingen worden zich ervan bewust dat de duiven op de eerste plaats dienen te staan tijdens de transporten. Ook dierenwelzijn speelt daarbij een steeds dominantere rol. Elke voerfabrikant kan nu een transportmengeling maken, als zij voldoen aan de juiste voorwaarden die door de WOWD aan de NPO zijn geadviseerd en door de ledenvergadering zijn aangenomen: minimaal 50% mais, maximaal 10% peulvruchten, ronde granen en zaden die minimaal 3 mm groot zijn, geen lange dunne granen, omdat deze in de rillen van het golfkarton vallen, waar de duiven op zitten.

Aanbevelingen voor verdere verbeteringen:

Tenslotte willen we graag enkele aanbevelingen doen die het welzijn van onze duiven tijdens transport en thuis in het hok nog verder kunnen verbeteren. Tevens treft u aan de uitkomst van een studie die Steven heeft gedaan met betrekking tot de structuur van de keel in relatie tot het ademhalingsstelsel. Met de uitkomst hiervan kan de WOWD mogelijk verdere verbeterstappen richting vervoer nemen en kunnen de liefhebbers aan de slag om de kwaliteit van hun duiven te verbeteren. Als de overheid ons de vraag zou stellen hoe wij de kwaliteiten van postduiven beoordelen en verbeteren en wij zouden daarop antwoorden met: “dat doet de mand voor ons want niemand kan in een duif kijken”, dan slaan wij een modderfiguur. Daarom is het voor de liefhebbers zelf ook de hoogste tijd om zich qua kennis verder te ontwikkelen. Daar heeft de sport in zijn totaliteit veel baat bij.

Met vriendelijke groet,

Steven van Breemen en Willem Mulder.

De bloedmijt doorloopt in zijn leven 5 stadia: ei, larve, twee nimfen stadia en als laatste een volwassen mijt. Onder gunstige omstandigheden kan bloedluis zich binnen 7-10 dagen voortplanten tot volwassen mijten die zich weer kunnen voortplanten. De ideale omgeving voor een bloedluis is een warme en vochtige omgeving, met voldoende slachtoffers om zich mee te voeden. Na de paring legt een bloedluis vrouwtje ongeveer 10 eitjes, liefst op een goed verborgen plek, zoals in spleten en kieren. De eitjes komen na één tot twee dagen uit. De neet (larve) eet niet en vervelt na 1-2 dagen. Na deze eerste vervelling noemt men het een protonymf. Ook deze eet niet. Na enige dagen vervelt de protonymf weer en wordt dan een volwassen mijt. Deze mijt moet zich eerst met bloed voeden en kan daarna al paren. Twee dagen later zijn er dan weer eieren gelegd. Volwassen bloedluizen zijn taaie rakkers. De ideale temperatuur voor de ontwikkeling van de bloedluis is 27 graden en ze houden van een vochtige omgeving. De bloedluis wordt echter al actief bij een temperatuur van  10 graden. Wanneer de temperatuur onder de 3 graden of boven de 40 graden komt zullen de levende bloedluizen sterven of ze schakelen over naar een soort van winterslaap. Bloedluizen die overgaan in ruststand kunnen maandenlang zonder voedsel overleven. Wat betreft de eieren, deze blijven rustig op hun plek liggen en komen alsnog uit zodra de omstandigheden weer goed zijn. In sommige gevallen kunnen eieren tot wel 2 jaar na leg datum alsnog succesvol uitkomen. In de winter lijkt het vaak alsof ze er dan niet meer zijn maar helaas, schijn bedriegt. Ze zijn dus nog zeker aanwezig maar niet actief. Zodra de temperatuur omhoog gaat komen ze weer massaal tevoorschijn en gaan ze verder waar ze gebleven waren.

Bron: Internet

De behandeling van al deze ziekten is afhankelijk van een juiste diagnose, die enkel door de dierenarts kan gesteld worden! Dus aarzel niet om langs te gaan bij de dierenarts !!!

Ornithose:
Combinatie van Chlamydia, Mycoplasma's, E. Coli en Herpesvirussen veroorzaken klinisch het Ornithose-complex. Door de duivenmensen ook wel verkoudheid genoemd. Klinische verschijnselen: nat oog (eenzijdig), donkere neusdoppen, keelslijmvlies is blauwer, zwelling keelslijmvlies (gehemeltespleet is gesloten en ingang luchtpijp is gezwollen), krabben aan de kop, afvegen van de ogen, het gapen en een reutelend geluid ( door ontstekingen in de luchtpijp of in de luchtzakken). De jonge duiven zijn gevoeliger dan de oudere. Duiven kunnen meermalen het Ornithose complex krijgen.
Preventie: voorkomen van tocht. Bij milde verschijnselen: de dieren uit laten zieken.

Herpesvirusinfectie:
Ook wel bekend onder besmettelijke snot of "vliesjesziekte" (oogbindvliesontsteking). Een van de meest voorkomende en minst bekende ziekte bij duiven.
Verschijnselen: ontsteking aan de voorste luchtwegen: een gelig beslag ligt als een vliesje op het slijmvlies van de bek en de keel. Vooral bij jonge duiven tot 10 weken. De duiven zijn erg benauwd. Ziekte lijkt erg veel op 't geel, er treden vaak zelfs menginfecties op! Ook gele woekeringen a.g.v. pokken-difterie lijken veel op herpesinfecties. Als geelkuren onvoldoende helpen, is meestal een herpesvirus de achterliggende oorzaak.
Behandeling: tegen een virus zijn geen middelen beschikbaar, wel antibiotica tegen menginfecties.

Paramyxovirus infectie:
Het virus PMV-1 is sterk verwant aan de verwekker van Pseudo-Vogelpest (NCD). Duiven kunnen echter ook besmet raken met het "kippen NCD virus". Als dat het geval is, heeft dit ernstige gevolgen voor de "Dierziekten-vrije status" van Nederland. NCD is een aangifte plichtige ziekte.
Verschijnselen: vooral bij jonge duiven in de nazomer. Deze zijn:
Nierontsteking: met als gevolg veel water drinken en waterige ontlasting.
Zenuwverschijnselen als gevolg van ontsteking in hersenen: verlammingen en draaihalzen, "naast het voer pikken" en schrikachtig. Hoge aantal sterfgevallen in de eerste twee weken van een uitbraak.
De conditie blijft schijnbaar goed. De dieren met zenuwverschijnselen zullen vrijwel nooit meer geheel herstellen. Ongeveer 10% behoud blijvende nier- of zenuwbeschadiging.
Behandeling: zo snel mogelijk een noodenting kan het aantal sterfgevallen doen verminderen. Preventief jaarlijks alle duiven enten met b.v. Colombovac. Mijn advies is in het najaar, voor het tentoonstellingsseizoen, en in het voorjaar voor het vluchtzeizoen.

Pokken:
Twee vormen: de difterievorm: in de slijmvlies van de bek, lijkt erg op 't geel en de pokvorm: vooral aan de snavel, oogranden, poten en rond de cloaca. Besmetting overgebracht door steekmuggen.
Behandeling: aantippen met een jodiumoplossing met een wattenstaafje of ze vallen vanzelf af.
Enting d.m.v. de veerfollikelmethode (denk eraan dat witte veren terug kunnen komen na de enting! ). Of tegelijk met een paramyxo-enting.

Paratyfus (Salmonellose):
Slechts één type van belang: Salmonella typhimurium var. Copenhagen..
Komt voor in "klinische" en "subklinische" vorm. Subklinische vorm: duiven zijn besmet maar niet ziek. Meestal bevindt de infectiehaard zich in de darm. Verschijnselen: de duiven doen het minder goed.

Darmtyfus:
de dieren zijn in een matige conditie: wat slijmerige dunne ontlasting ( door een darm-ontsteking ), soms ook weinig verschijnselen te zien. Diagnose: Kweek van bacteriën in de ontlasting.
Paratyfus van het evenwichtsorgaan: het eenzijdig gestrekt liggen van de duif en draaihalzen. De duiven zijn ernstig ziek en gaan snel dood,
Paratyfus van gewrichten: meestal ellebooggewrichten of de hak. De gewrichten zullen na verloop van tijd stijf worden. Ook in andere gewrichten kan een ontsteking ontstaan.
Inwendige paratyfus: meestal in lever en nieren, soms eierstok en testikels. Veroorzaakt steriliteit of vervroegd afsterven van de embryo's in het ei. Eieren kunnen ook besmet raken tijdens het broeden!
Diagnose: mestonderzoek of bloedonderzoek. Kweken uit gewrichtsvocht heeft geen zin.
Enting: jaarlijks herhalen. Duiven die na de enting of behandeling sterk vermageren, blijken vaak dragers en/of uitscheiders van Salmonella. Deze moeten worden verwijderd. Ondanks vaccinatie is een doorbraak van de ziekte mogelijk.

Adenovirus-diarree:
Oorzaak: E. coli toxinen (giftige stoffen) die vaak samengaan met het "adenovirus" en met verminderde weerstand door stress. Als het adenovirus een rol speelt is de sterfte veel groter. Adenovirus veroorzaakt een leverbeschadiging.
Verschijnselen: jonge duiven van een tot zes maanden leeftijd (meestal ongeveer 9 weken oud): geen eetlust, bol zitten en snel vermageren. Brij-achtige bruine ontlasting, later groen-slijmig tot groen-waterig.
Preventie: overbevolking voorkomen, hygiëne, goed voer, vaccineren, verzuren van het drinkwater met karnemelk of azijnzuur.

Schimmelinfecties:
Komen weinig voor. Als ze voorkomen, dan alleen bij duiven in een slechte conditie die in een vochtige omgeving zitten en matig voer ter beschikking krijgen.
Aspergillose: schimmelinfectie van de luchtwegen: luchtzakken en de longen. Verschijnselen: benauwdheid.
Preventie: oorzaak wegnemen: vochtige omgeving, slecht voer, ondeskundig antibiotica gebruik.

Trichomoniasis en Hexamitiasis :
trichomoniasis: Jonge duiven: infectie van het gehemelte en keel variërend van slijmdraden tot gele woekeringen. Ook mogelijk via de navel: 't steen, dat heeft een slechte prognose.
Oude duiven: keelslijmvlies, kan zich uitbreiden tot in de beenderen van kaak en schedel en naar de lever, hart en longen (inwendige geel). Bij de inwendige vorm van geel is de prognose slecht.
Verschijnselen: typische gele puntjes achter in de keel, lichte roodheid met verhoogde slijmvorming in de bek. (Witte puntjes in het harde gehemelte wijzen op verharde eiwitresten uit speekselkliertjes.)
Diagnose: keeluitstrijkje maken
Hexamitiasis: Veroorzaakt door een flagellaat, behorend tot dezelfde familie als de trichomonas.
Verschijnselen: diarree bij jonge duiven.

Coccidiose:
Is soortspecifiek: gaat niet van een andere diersoort over op de duif.
Verschijnselen: slappe mest tot waterdunne ontlasting en vermageren, bloed in de mest komt niet voor bij coccidiose, dit in tegenstelling tot de kippen. Verspreiding van oöcysten via besmet mest: schoenen, ongedierte etc.
Diagnose: mestonderzoek op coccidiën, meerdere keren omdat uitscheiding onregelmatig is.
Behandeling: geschikte medicatie en hokhygiene.
Preventie: iedere dag het hok schoonmaken, roosters, vloerverwarming of droog strooisel.
Net als voor ornithose, het geel en pokken wordt er nauwelijks weerstand opgebouwd tegen coccidiose. Nieuwe infecties kunnen zo weer uitbreken.

Worminfecties:
Spoelwormen en haarwormen:
De eieren moeten eerst "rijpen" in een vochtig milieu voordat ze besmettelijk worden. Dit duurt minimaal 10 dagen. Verschijnselen: vermagering, gebrek aan eetlust, ontlasting wordt brijig en lichter van kleur. Bij haarwormen heftiger.
Diagnose: mestonderzoek op wormeieren, spoelwormen zijn duidelijk waarneembaar, haarwormen niet.
Lintwormen: 3 soorten zijn bekend bij de duif, komen slecht zelden voor. Platwormen: nauw verwant aan de leverbot. Tussengastheer: slakjes die langs sloten en drassige weiden voorkomen. Verschijnselen: ernstig ziek, snelle vermagering en waterige soms bloederige diarree en sterfte. Gevaarlijkste periode is de nazomer in beperkte gebieden (vochtig milieu): daar waar veel sloten en plassen voorkomen.

Ectoparasieten:
veroorzaken over het algemeen geen last bij de duif.
Lange veerluis: voornamelijk op dekveren en slagpennen.
Stuitluis: onderkant dekveren bij de stuit, deze luis is de enige die irriteert.
Schachtmijt: tegen de schacht van de slagpennen ( alleen de witte).
Schurftmijt: langs de veerschachten tot in de veerfollikels toe. Locatie: onderkant borstbeenkam, op de vleugels, de rug en de hals. Dekveren laten los en er ontstaan kale plekken.
Rode vogeluis of bloedluis: komt 's nachts tevoorschijn en zuigt bloed bij de duiven. Overdag in de kieren en naden van het hok te vinden.
Luisvlieg: komt bij meerdere vogels voor. Is een bloedzuiger die bij het aanprikken naar bloed in de veerfollikels in de groeiende veer kleine gaatjes achterlaat.

Gezwellen:
Bloedwratten: goedaardige woekeringen, kunnen worden afgebonden.
Cholesteromen: onderzijde rug bij de cloaca: kleine aardappel met veerfollikels als uitlopers. Kunnen op groot gedeelte van de huid zitten. Is goedaardig.
Gezwellen in de buikholte: duivin: tumoren aan de eierstokken, vetgezwellen en leverleucose.
Leverleucose: lever geweldig vergroot, komt individueel een enkele keer voor, geen behandeling mogelijk.
Ei-peritonitis: Buikvliesontsteking a.g.v. eiresten in de baarmoeder. Verschijnselen: dikke buik: vocht, benauwdheid. Een duif is vaker benauwd door ruimte innemende processen in de buik dan door luchtwegstoornissen!

Legnood:
Ei is te voelen in de buik tussen de legbeentjes. Indien situatie langer dan 2 dagen bestaat, dan ingrijpen.
Behandeling: manueel of chirurgisch het ei verwijderen.

Het vorige logboek werd erg veel gelezen zoals ik op mijn website zag, toch kreeg ik weinig respons als je dit afzet tegen de vele reacties op de voorgaande blogs. Zou het zo zijn dat voor veel liefhebbers net als voor de duiven nu een rustperiode is aangebroken, waarin zij minder met de duivensport bezig zijn dan tijdens het vliegseizoen?

Drukte
Voor mijzelf is dit nu de drukste periode van het jaar met keuringen / selectie, koppeladviezen en ook veel vragen naar te koop aangeboden duiven op internet waar mijn mening over wordt gevraagd. Nu ik met pensioen ben kan ik het gelukkig allemaal wel beter managen en geeft die drukte geen stress meer, zoals vorige jaren nog wel eens het geval was, zeker in periodes waarin er veel werkdruk was overdag. Het is allemaal een stuk relaxter geworden. De zaterdagen zijn voor dit jaar al wel allemaal gevuld met afspraken, maar doordeweeks kan ik nu op veel kortere termijn een afspraak inplannen. Met ingang van dit jaar heb ik wel besloten dat ik niet langer meer rijden wil dan 5 kwartier enkele reis en een gemiddelde reisafstand van max 120 km (enkele reis). Het autorijden gaat me namelijk minder vlot af, vooral bij grote drukte en in het donker ervaar ik stress. Mensen die er prijs op stellen dat ik hun duiven beoordeel en/of koppel en die verder weg wonen, kunnen overigens altijd naar Meppel komen met hun duiven. En dat wordt ook steeds vaker gedaan, zelfs vanuit Limburg en Zeeland.

Tafelkeuringen
Elk jaar doe ik wel een aantal tafelkeuringen bij een club. Voor dit jaar zijn er drie gepland waarvan ik recent de eerste keuring heb gehad in Sneek. Dat was een zeer geslaagde middag met veel echt bewezen goede duiven. Ik heb geen vast stramien, de club heeft zelf de meeste inbreng hoe ze dit het liefste organiseren. Vandaar dat het voor mij elke keer weer een verrassing is. Die verrassing gold in Sneek ook beslist voor de kwaliteit van de aangeboden duiven. Een jaarlingenkeuring doe ik in principe liever niet, omdat de kans op vergissingen daarbij te groot is. De duif is immers nog niet volgroeid. Het oog is nog niet volledig op kleur (duurt ongeveer anderhalf jaar). Ook het karkas is meestal minder stevig dan van een volledig uitgegroeide duif. Het mooiste vind ik het als iedere liefhebber 4 duiven inbrengt en dat er voor iedere categorie een prijs is, dus beste jonge doffer, jonge duivin, oude doffer en oude duivin. Maar iedere vereniging is vrij hoe die het organiseren wil. Ik sta voor alles open, alleen niet voor het keuren op avonden.

Drinken onderweg
Recent heb ik met M.B. contact gehad over de GPS analyse die hij het afgelopen jaar heeft uitgevoerd en waarover hij wekelijks verslag deed in het Spoor. In december kunnen we daar waarschijnlijk een evaluatie van verwachten. Een van de constateringen is dat bij warm weer het merendeel van de duiven de vlucht onderbreekt voor een drinkpauze. Hierbij is de duur van de vlucht van grote invloed, want de meeste duiven krijgen na zo'n 3 uur vliegen dorst en gaan naar beneden. Vliegend drinken doen er maar heel weinig. De duur van de drinkpauzes verschilt sterk. Als ze het kort houden 1 - 20 minuten, dan kunnen ze zich nog wel op de uitslag klasseren. Maar de meeste duiven houden echter veel langere pauzes. Ze verblijven vaak uren achtereen op dezelfde plek of ze verkassen een stukje om vervolgens weer lang te gaan zitten. Het spreekt vanzelf dat duiven die niet worden geplaagd door dorst in het voordeel zijn. Evenals de duiven die er in slagen om vliegend te drinken. Het tijdstip van lossen bepaalt ook het aantal duiven dat dorst heeft. Hoe eerder met warm weer wordt gelost, des te minder duiven hun reis onderbreken om te gaan drinken. Dit soort conclusies roept meerdere vragen op, bijvoorbeeld; “Is er bij een vroege lossing met warm weer sprake van een eerlijker verloop (groot deel van de duiven die bij een latere lossing uitgeschakeld zijn vanwege dorst, doen dan nog wel mee voor de prijzen)”. Of zouden vluchten met een late lossing (waarbij op voorhand duidelijk is dat dit een late lossing gaat worden) een beter verloop kennen als de duiven ’s morgens in de mand eerst nog wat licht voedsel krijgen en zodoende gaan drinken?

Duiven (terug) kopen op veilingen van OLR’s
Op de veiling van OLR Zagreb heb ik de winnaar van de 6e prijs teruggekocht. Ik ben blij dat ze kan worden toegevoegd aan de kweekduiven en volgend jaar stuur ik weer jongen van haar naar een OLR. Het is me inmiddels wel duidelijk dat veel kopprijzen op OLR’s verdiend worden met duiven wiens ouders ook goed presteerden op races onder de zelfde omstandigheden. Op deze veiling zag ik ook weer bekende namen diverse top 50 duiven kopen van deze zware finale en dat voor bedragen waarvoor bij veel bekende hokken nog geen piepertje kan worden aangeschaft.  Wanneer er geen klinkende namen op de stamboom staan kun je voor bedragen tussen de 60 en 100 euro op diverse veilingsites waar finalisten van OLR’s worden verkocht vaak hele knappe duiven kopen. Het zijn in ieder geval duiven die met moeilijke omstandigheden kunnen omgaan, dat hebben ze al laten zien. Met dergelijke duiven zou menigeen zijn kolonie kunnen versterken. Daar ben ik 100 % van overtuigd. Eigenschappen als wilskracht en doorzettingsvermogen worden mijn inziens de komende jaren steeds belangrijker.